| Tez Türü | Doktora |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kastamonu Üniversitesi |
| Enstitü | Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2021 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Ferda Merve KARAMANOĞLU |
| Tez Danışmanı | DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MALİK BANKIR |
| Türkçe Özet | Bu çalışmada Hanyalı Hafız İbrahim'e ait Lügat-ı Erbaa (LE) adlı eserin metin-inceleme-dizin ve işlevsel sözlüğü hazırlanmıştır. Eserin incelenen nüshası, Osmanlı Türkçesi ile yazılmış Arapça, Farsça, Türkçe ve Yunancadan müteşekkil çok dilli bir sözlüktür. LE, dört dilli bir sözlük olmasının yanı sıra bir gramer kitabı, konuşma kılavuzu ve nasihatname özelliği de taşımaktadır.Çalışmada LE'nin çeviriyazısı yapıldıktan sonra Arapça, Farsça ve Yunanca kelime ve cümlelerin en doğru şekilde tespit edilebilmesi için Osmanlı Türkçesi ve ilgili dilleri bilen uzmanların görüşlerine başvurulmuştur. Bu çalışmaların sonucunda LE'nin 18. yy'da Yunanistan'ın Girit adasında eğitim amaçlı yazılmış çok dilli bir sözlük olduğu tespit edilmiştir. Daha sonra LE'nin dil incelemesi yapılmıştır. Dil incelemesi yapılırken kelimelerin ses, şekil bilgisi ve imla özellikleri üzerinde durulmuş olup ayrıca Arapça ve Farsça unsurlar da incelenmiştir. Dil incelemesinde her şekilden en az üç örnek verilmeye çalışılmıştır ve örnekler alfabetik sıraya göre verilmiştir. Ardından LE'nin çeviriyazısının dizini yapılmıştır. Dizin oluşturulduktan sonra LE'deki dört dilde karşılığı verilen kelimelerden işlevsel sözlük oluşturulmuştur. Oluşturulan işlevsel sözlük alfabetik olarak sıralanıp dört dilde ayrı ayrı verilmiştir.Yapılan bu çalışma ile sözlükbilimi çalışmalarına katkı sağlamak ve çok dilli sözlükler üzerine çalışan/çalışacak araştırmacılara kolaylık sağlaması amaçlanmıştır. |
| İlgilizce Özet | In this study, the text-analysis-index and functional dictionary of Lügat-ı Erbaa (LE), which belongs to Hafız İbrahim from Hanya, has been prepared. The analyzed copy of the work is a multilingual dictionary written in Ottoman Turkish, consisting of Arabic, Persian, Turkish and Greek. In addition to being a multilingual dictionary, LE also features a grammar book, phrasebook and advice.In the study, after the translation of LE was done, it was worked with experts who knew the Ottoman Turkish and related languages in order to identify the Arabic, Persian and Greek words and sentences in the most accurate way. As a result of these studies, it was determined that LE was a multilingual dictionary written for educational purposes in the Greek island of Crete in the 18th century. Later, the language analysis of LE was conducted. During the language analysis, the phonetic, morphological and spelling properties of the words were emphasized, and Arabic and Persian elements were also examined. In the language analysis, at least three examples of each figure were tried to be given and the examples were given in alphabetical order. Subsequently, the transcription of LE was indexed. After the index was created, a functional dictionary was created from the words in four languages in LE. The functional dictionary created is listed alphabetically and given separately in four languages.With this study, it is aimed to contribute to lexicography studies and to facilitate researchers who work / will study on multilingual dictionaries. |
