| Türkçe Özet |
Yaban hayvanlarının içinde bulunduğu yaban hayatı, üstlenmiş olduğu ekolojik ve biyolojik süreçlerdeki rolleri nedeniyle biyosferdeki yaşamın devamlılığı açısından büyük öneme sahiptir. Yapılan bu çalışma ile Kastamonu-Ballıdağ ve Kurtgirmez mevkiilerinde yer alan büyük memeli türlerin gün içi, yıllık ve mevsimlik aktivite desenlerinin belirlenmesi ve türlere ait habitat uygunluk modellerinin oluşturularak çevresel faktörlerin ortaya konması çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Kastamonu Ballıdağ ve Kurtgirmez Mevkiinde gerçekleştirilen bu çalışma ile fotokapan yöntemi kullanılarak alanda var olan büyük memeli türleri tespit edilmiştir. Çalışma alanlarında bozayı (Ursus arctos), çakal (Canis aureus), karaca (Capreolus capreolus), kızılgeyik (Cervus elaphus), kurt (Canis lupus), sansar (Martes sp.), porsuk (Meles meles), su samuru (Lutra lutra), tilki (Vulpes vulpes), vaşak (Lynx lynx), yaban domuzu (Sus scrofa), yaban kedisi (Felis silvestris) ve yaban tavşanı (Lepus europaeus) olmak üzere 13 tür tespit edilmiştir. Türlere ait fotokapan verilerinden aktivite desenleri oluşturulmuştur. Türlerin gün içi aktivite oranları incelendiğinde bozayı, çakal, kızılgeyik, kurt, vaşağın katemeral, sansar, tilki, yaban domuzu, yaban kedisi, yaban tavşanının çoğunlukla nokturnal, karacanın çoğunlukla diurnal davranış gösterdiği görülmüştür. Her iki çalışma sahasında türlerin göreceli bolluk değerleri hesaplanmış Ballıdağ mevkiinde en fazla göreceli bolluk değerine sahip ilk üç tür karaca, yaban tavşanı ve tilki olurken en az göreceli bolluk değerine sahip tür porsuk olmuştur. Kurtgirmez mevkiinde en fazla göreceli bolluk değerine sahip ilk üç tür karaca, kurt ve tilki olurken en az göreceli bolluk değerine sahip tür kızılgeyik olmuştur. Ballıdağ ve Kurtgirmez mevkiilerinde yapılan Shannon Wiener çeşitlilik indeksi değeri Ballıdağ mevkii için H'=2,007, Kurtgirmez mevkii için H'=1,817 olarak hesaplanmıştır. Ballıdağ ve Kurtgirmez mevkiilerinde habitat uygunluk modelleri oluturulmuş türlerin habiat tercihlerine etki eden çevresel değişkenlerin neler olabileceği ortaya konmuştur. Elde edilen bulgulara göre türlerin dağılışında etkili olan en önemli çevresel faktörler meşcere tipi, arazi sınıfı, yola uzaklık, eğim, yükselti, su kaynaklarına uzaklık olmuştur. Türlerin yüksek eğimli yerler ile insan baskısının fazla olduğu alanlardan kaçındığı, su kaynaklarına yakın ormanlık alanları tercih ettiği sonucuna varılmıştır. |
| İlgilizce Özet |
Wildlife, including wild animals, is of great importance in terms of the continuity of life in the biosphere due to their roles in ecological and biological processes. The aim of this study is to determine the diurnal, annual and seasonal activity patterns of large mammal species in Kastamonu-Ballıdağ and Kurtgirmez regions and to reveal environmental factors by creating habitat suitability models of the species. In this study large mammal species existing in Kastamonu Balldağ and Kurtgirmez region were determined by using the camera trap method. Brown bear (Ursus arctos), jackal (Canis aureus), roe deer (Capreolus capreolus), red deer (Cervus elaphus), wolf (Canis lupus), marten (Martes sp.), badger (Meles meles), otter (Lutra lutra), fox (Vulpes vulpes), lynx (Lynx lynx), wild boar (Sus scrofa), wild cat (Felis silvestris) and Brown hare (Lepus europeaus) were identified. Activity patterns were created from the camera trap data of the species. When the daily activity rates of the species were examined, it was seen that brown bear, jackal, red deer, wolf, lynx showed catemeral behavior, marten, fox, wild boar, wild cat, Brown hare mostly nocturnal, and roe deer mostly diurnal. The relative abundance values of the species were calculated in both study areas, while the first three species with the highest relative abundance value in Ballıdağ were roe deer, hare and fox, while the lowest relative abundance value was the badger. While the first three species with the highest relative abundance value in Kurtgirmez region were roe deer, wolf and fox, the species with the lowest relative abundance value was red deer. Shannon Wiener diversity index value for Ballıdağ locality H'=2.007; for Kurtgirmez locality, H'=1.817 was calculated. Habitat suitability models were created in Ballıdağ and Kurtgirmez locations, and the environmental and climate variables that affect the habitat preferences of the species were revealed. According to the findings, the most important environmental factors affecting the distribution of the species were stand type, land class, distance to the road, slope, altitude, distance to the water sources. It was concluded that the species avoids areas with high slopes and high human pressure and prefers forested areas close to water sources. |
