| Tez Türü | Doktora |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Gazi Üniversitesi |
| Enstitü | Turizm Fakültesi |
| Anabilimdalı | Gastronomi ve Mutfak Sanatları |
| Tez Onay Yılı | 2022 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Elif Zeynep ÖZER |
| Tez Danışmanı | Prof. Dr. Fügen DURLU ÖZKAYA |
| Türkçe Özet | Kültür, öğrenilebilen ve nesilden nesile aktarılabilen bir yapıya sahiptir. Toplumsal bilinç dışı niteliği taşıyan kültür, varlığını zamandan bağımsız olarak sürdürebilmektedir. Toplum, kültürün etkileyenleri arasında bulunulan "coğrafya" üzerinde yaşamını sürdürdüğü müddetçe kültürün parçaları toplumdaki varlığını devam ettirmektedir. Hitit Uygarlığı Anadolu coğrafyasında varlığını asırlar boyu sürdüren bir uygarlıktır. Buradan hareketle Hitit Uygarlığı kültürünün uzun yıllar yaşamış oldukları Anadolu coğrafyasında kültürel bir yansıması olduğu düşünülmektedir. Araştırmanın temel amacı, Hitit Uygarlığı mutfak kültürünün Türk mutfak kültürüne yansımalarının olup olmadığını ortaya koymaktır. Araştırmanın temel amacından hareketle çalışmanın alt amacı, Hitit mutfak kültürünün Türk mutfak kültürüne yansımasının göstergelerini belgelerle ortaya koymaktır. Araştırmanın ikinci alt amacı ise, buluntulardan hareketle Hitit Uygarlığına ait mutfak-tarım gereçleri, ritüelleri, gıda kaynakları ile gastronomi kültürünü analiz ederek Hitit mutfak kültürünün ortaya koyulmasıdır. Araştırmanın temel amacı doğrultusunda Hitit mutfak kültürünün günümüz mutfak kültürüne etkisinin ortaya koyulması; var olan mutfak kültürünün kökenlerine ışık tutması ve gastroarkeolojik bir araştırma olması bakımından önem taşımaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Ön bulgularda yer alan Hitit Uygarlığının gastroarkeolojisini ortaya koymak için veri toplama tekniği olarak içerik analizi yapılmıştır. Orta Anadolu mutfak kültürünün örneklemi Ankara ilinin Haymana ve Gölbaşı ilçeleri; Çankırı ilinin Kızılırmak ilçesi; Çorum ilinin Kargı, Osmancık ilçeleri ve il merkezi; Yozgat ilinin Sorgun ilçesine bağlı Alişar köyü; Kırşehir ilinin Kaman ilçesindeki Kalehöyük Hitit merkezlerinden oluşmaktadır. Eski Hitit yerleşim bölgeleri olan bu bölgelerde yaşayan kişilerle mülakat yapılarak örneklem dahilindeki Orta Anadolu mutfak kültürüyle ilgili gerekli veriler elde edilmiştir. Araştırma neticesinde Hitit Mutfak kültürü ile Orta Anadolu mutfak kültürü arasında analojik yaklaşım güdülerek gastroarkeolojik benzerlikler olduğu ortaya koyulmuştur. Hitit mutfak kültürü ile Orta Anadolu mutfak kültürleri arasında pişirme teknikleri, mutfak teçhizatı, çeşitli yemekler ve yemek ile ilişkili ritüellerde benzerlikler olduğu saptanmıştır. |
| İlgilizce Özet | Culture can be learned and transferred from generation to generation. Culture, which has a social unconscious quality, can survive independent of time. As long as the society continues to live on the "geography", which is among the influencers of the culture, the parts of the culture continue to exist in the society. The Hittite Civilization is a civilization that has existed in the Anatolian geography for centuries. From this point of view, it is thought that the Hittite culture has a cultural reflection in the geography where they lived for many years. The main purpose of the research is to reveal whether the culinary culture of the Hittite Civilization has reflections on the Turkish culinary culture. Starting from the main purpose of the research, the sub-purpose of the study is to reveal the indicators of the reflection of the Hittite culinary culture to the Turkish culinary culture with documents. The second sub-purpose of the research is to reveal the Hittite culinary culture by analyzing the kitchen-agricultural tools, rituals, food sources and gastronomic culture of the Hittite Civilization, based on the finds. In line with the main purpose of the research, to reveal the effect of Hittite cuisine culture on today's cuisine culture; It is important in terms of shedding light on the origins of the existing culinary culture and being a gastroarchaeological research. Qualitative research method was used in the study. Content analysis was performed as a data collection technique to reveal the gastroarchaeology of the Hittite Civilization, which is included in the preliminary findings. The sample of Central Anatolian cuisine culture is Haymana and Gölbaşı districts of Ankara province; Kızılırmak district of Çankırı province; Kargı, Osmancık districts and city center of Çorum province; Alişar village of Sorgun district of Yozgat province; Kalehöyük in Kaman district of Kırşehir province consists of Hittite centers. Necessary data about the Central Anatolian cuisine culture in the sample were obtained by interviewing the people living in these regions, which were the former Hittite settlements. As a result of the research, it has been revealed that there are gastroarchaeological similarities between the Hittite Cuisine Culture and the Central Anatolian Cuisine Culture by using an analogical approach. It has been determined that there are similarities in cooking techniques, kitchen equipment, various dishes and rituals related to food between the Hittite culinary culture and the Central Anatolian culinary cultures. |
