img
Fen bilgisi öğretmen yetiştirme programlarında kalite standartlarının belirlenmesi: ölçek geliştirme ve uygulama çalışması
Tez Türü Doktora
Ülke Türkiye
Kurum/Üniversite Kastamonu Üniversitesi
Enstitü Fen Bilimleri Enstitüsü
Anabilimdalı İlköğretim Ana Bilim Dalı
Tez Onay Yılı 2018
Öğrenci Adı ve Soyadı Adem YILMAZ
Tez Danışmanı PROF. DR. SEYİT AYDIN
Türkçe Özet Bu çalışmada, `Fen Bilgisi Öğretmen Yetiştirme Programlarında Kalite Standartlarının Belirlenmesi` amaçlanmıştır. Araştırma sürecinde nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada toplam 18 boyut ve 190 maddeden oluşan beş farklı ölçek geliştirilmiştir. İkinci aşamada ise geliştirilen ölçekler yardımıyla katılımcıların görüşleri belirlenmiş ve çeşitli değişkenler açısından bu görüşler incelenmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu Türkiye'nin çeşitli üniversitelerindeki eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim üyeleri, fen bilgisi öğretmen yetiştirme programlarında öğrenim gören öğretmen adayları ve belirlenen illerde görev yapan fen bilgisi öğretmenleri oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında toplam 1352 kişilik bir katılımcı grubuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0 paket programı yardımıyla açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Aynı zamanda LISREL 9.2 paket programı ile doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi yapılmıştır. Araştırma sürecinde verilerin analizi aşamasında geçerlik ve güvenirlik çalışmalarına da yer verilmiştir. Geçerlik aşamasında; kapsam, görünüş ve yapı geçerliği incelenmiştir. Güvenirlik aşamasında; iç tutarlık katsayısı ve %27'lik alt grup üst grup ortalamaları hesaplanmıştır. Uygulama sonuçlarının değerlendirilmesinde verilerin normal dağılım göstermemesi nedeniyle parametrik olmayan yöntemler kullanılmış, Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testleri uygulanmıştır. Yapılan uygulama sonucunda verilerin incelenmesinde aritmetik ortalama, serbestlik derecesi, ki-kare sonuçları ve frekans tablolarından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda `Fen Bilgisi Öğretmen Yetiştirme Programlarında Kalite Standartları` belirlenmiş, geçerliği ve güvenirliği sağlanmış beş alt ölçek geliştirilmiştir. Ayrıca kalite standartları konusunda katılımcıların `oldukça önemli` düzeyinde görüş belirttikleri tespit edilmiştir.
İlgilizce Özet In this study, it was aimed to determine the quality standards pertaining to Science Education Teacher Training Programs. One of the quantitative methods, survey method was used in the research process. The research was implemented in two stages. In the first stage, 5 different scales consisting of a total of 18 dimensions and 190 different items were developed. In the second stage, participants' opinions were determined with the help of developed scales and these opinions were examined in terms of various variables. The sample of the study has consisted of Turkey's faculty members who served in various university faculties of education, the prospective teachers who study in the science teacher training programs and science teachers working in appointed provinces. A total of 1352 participants were reached within the scope of the study. As a result of the study, exploratory factor analysis was executed with the help of SPSS 20.0 package program in evaluating the data. At the same time, confirmatory factor analysis and structural equation modeling were carried out with the accompaniment of LISREL 9.2 package program. Validity and reliability studies were also included during the analysis of data in the research process. In the validity phase; scope, appearance and structural validity of the study were examined. During the reliability phase; internal consistency coefficient and %27 subgroup and upper group mediums were calculated. Non-parametric methods were used because of the fact that the data did not demonstrate a normal distribution in the evaluation of the results of the application, Kruskal Wallis and Mann Whitney U tests were applied. Arithmetic mean, degree of freedom, chi-square results and frequency tables were utilised in the analysis of the data as a result of the application put into practice. As a consequence of the research, `Quality Standards for Science Education Teacher Training Programs` were determined and five sub-scales which were established in terms of validity and reliability were developed. It was also found that the participants expressed their opinions about the level of quality standards to the extent which is rather important.