| Tez Türü | Doktora |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kastamonu Üniversitesi |
| Enstitü | Sosyal Bilimler Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2025 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Demet GÜNER |
| Tez Danışmanı | DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKKI ÇILGINOĞLU |
| Türkçe Özet | Bu araştırmada Batı Karadeniz bölgesindeki coğrafi işaretli yiyecekler kapsamında glütensiz muadil ürün çeşitlerinin geliştirilmesi ve ticarileştirilmesi hedeflenmiştir. Araştırma kapsamında ilk olarak glütensiz hale dönüştürülmesi için en fazla talep edilen ürünler belirlenmiştir. Sosyal medya (instagram) üzerinden yapılan araştırmada 322 glüten hassasiyeti taşıyan katılımcıya ulaşılmış ve anket tekniği kullanılarak yedi ayrı il için en fazla talep gören birer ürün belirlenmiştir. Glütensiz ürün geliştirme çalışmaları bu ürünler özelinde ikişer denemeyle test edilmiştir. Bu testler sonucunda glütensiz hale dönüştürülen yedi coğrafi işaretli üründen en iyi sonucu verenler Akçakoca mancarlı pide, Safranbolu kıtırı, Bartın gözlemesi, Bolu patatesli ekmeği olmuştur. Duyusal testlerden elde edilen sonuçlar doğrultusunda 12 Çölyak hastası ve Çölyak hastası ebeveynlerinin ürünlerle ilgili görüşlerine başvurulmuştur. Odak grup görüşmesi baz alınarak en beğenilen ürün olarak değerlendirilen glütensiz Safranbolu kıtırı ise araştırmanın son aşaması olan nicel bölüm için kurulan modeli ve değişkenleri belirlemiştir. Glüten içermeyen Safranbolu kıtırı için yapılan saha araştırmasında, duyusal deneyimin değiştirme niyeti üzerindeki etkisi incelenmiş; ayrıca, memnuniyet ve değiştirme maliyetinin bu etkiye aracılık rolü araştırılmıştır. Araştırma evrenini, Safranbolu'yu en az bir kez ziyaret etmiş turistler oluşturmuştur. Olasılıklı olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme yöntemiyle 700 kişiye ulaşılmıştır. 05.03-07.05.2024 tarihleri arasında toplanan veriler, glüten içermeyen Safranbolu kıtırına yönelik duyusal deneyimin memnuniyet üzerinde etkisi olduğunu, ancak değiştirme niyeti ve değiştirme maliyeti üzerinde bir etkisi olmadığını ortaya koymuştur. Memnuniyetin ve değiştirme maliyetinin değiştirme niyeti üzerinde etkisi olduğu saptanmıştır. Aracılık analizinde, duyusal deneyimin değiştirme niyeti üzerindeki etkisinde memnuniyetin aracılık rolü olduğu belirlenmiş, ancak memnuniyetin değiştirme niyeti üzerindeki etkisinde değiştirme maliyetinin aracı rolü oynamadığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak, elde edilen veriler doğrultusunda glüten içermeyen Safranbolu kıtırının yüksek pazar potansiyelinin yüksek olduğu ve ticari değer kazanabileceği sonucuna varılmıştır. |
| İlgilizce Özet | This study aims to develop and commercialize gluten-free alternative product varieties within the scope of geographically indicated foods in the Western Black Sea region. Initially, the products with the highest demand for gluten-free conversion were identified. A study conducted via social media (Instagram) reached 322 participants with gluten sensitivity. Using a survey technique, the most demanded product was identified for each of seven different provinces. Gluten-free product development trials were conducted with two tests for each of these products. As a result of these tests, the gluten-free conversions yielding the best outcomes were Akçakoca mancarlı pide, Safranbolu kıtırı, Bartın gözlemesi, and Bolu patatesli ekmeği. Following the results of sensory tests, feedback was obtained from 12 individuals with celiac disease and their parents regarding the products. Based on the focus group discussion, the gluten-free Safranbolu kıtırı, identified as the most preferred product, determined the model and variables for the final phase of the study, the quantitative section. The field study on the gluten-free Safranbolu kıtırı examined the impact of sensory experience on switching intention, while also investigating the mediating roles of satisfaction and switching costs in this relationship. The study population consisted of tourists who had visited Safranbolu at least once. Using a purposive sampling method, which is one of the non-probability sampling techniques, data were collected from 700 participants. The data, gathered between March 5 and May 7, 2024, revealed that sensory experience significantly influenced satisfaction but had no direct effect on switching intention or switching costs. It was found that both satisfaction and switching costs had a significant impact on switching intention. Mediation analysis indicated that satisfaction mediated the relationship between sensory experience and switching intention; however, switching costs did not mediate the effect of satisfaction on switching intention. In conclusion, based on the findings, it was determined that the gluten-free Safranbolu kıtırı has a high market potential and could gain commercial value. |
