| Tez Türü | Yüksek Lisans |
| Ülke | Türkiye |
| Kurum/Üniversite | Kastamonu Üniversitesi |
| Enstitü | Fen Bilimleri Enstitüsü |
| Anabilimdalı | Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı |
| Tez Onay Yılı | 2025 |
| Öğrenci Adı ve Soyadı | Ece ÇİLLİ |
| Tez Danışmanı | PROF. DR. SEVGİ ÖZTÜRK |
| Türkçe Özet | İklim değişikliği, kentleşme ve turizm arasındaki karşılıklı etkileşim, turizm destinasyonlarının doğal ve kültürel kaynak değerleri üzerinde artan bir baskı oluşturmaktadır. Bu durum hem turizm faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini hem de destinasyonların çekiciliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Artan sıcaklıklar, ekstrem hava olayları ve ekosistem bozulmaları, özellikle açık hava etkinliklerine dayalı destinasyonlarda biyoklimatik konforun sağlanmasını zorunlu kılmaktadır. Bu doğrultuda, ziyaretçi deneyimini destekleyen ve iklimsel riskleri azaltan mekânsal planlama çözümlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede biyoklimatik konforu artıran, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını destekleyen ve çok işlevli yapısıyla öne çıkan yeşil altyapı, turizm planlamasında stratejik bir planlama aracı olarak değerlendirilmiştir. Çalışmada örneklem alan olarak seçilen TR22 (Çanakkale ve Balıkesir illeri) Güney Marmara Bölgesi hem iklimsel kırılganlığı hem de sahip olduğu turizm potansiyeli nedeniyle kritik bir bölge olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, yeşil altyapı ve biyoklimatik konforun mekânsal bütünlük içerisinde ele alındığı özgün bir planlama yaklaşımı geliştirilmiştir. Yöntemsel olarak çalışma iki temel analiz eksenine dayanmaktadır. İlk aşamada, yeşil altyapının stratejik yerleşimini sağlamak amacıyla dört ana mekânsal modelin (mekânsal form, yeşil örtü, gri örtü ve arazi kullanımı değişikliği) bütünleştirildiği Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı Kritik Alan Tespit Modeli (CADM) kullanılmıştır. Bu modelde Sayısal Yükseklik Modeli (SYM), Normalleştirilmiş Bitki Örtüsü Fark Endeksi (NDVI), Kentsel Yoğunluk Endeksi (UDI) ve güncel Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü verileri kullanılarak, yeşil altyapı açısından öncelikli müdahale bölgeleri belirlenmiştir. Böylece yeşil altyapı bölgeleri çevresel ve sosyo-kültürel boyutlar çerçevesinde turizm planlaması açısından değerlendirilmiştir. İkinci aşamada ise, turizm tercihlerini ve sezonlarını etkileyen temel iklimsel parametrelerin (sıcaklık, nem, rüzgâr vb.) mekânsal dağılımını ortaya koymak amacıyla biyoklimatik konfor düzeyleri, HCI-Urban (Holiday Climate Index) yöntemiyle değerlendirilmiştir. Analizler hem 12 aylık değerlendirmeler hem de mevsimsel periyotlar üzerinden gerçekleştirilmiştir. Analiz ve değerlendirmeler sonucunda, turizm faaliyetlerinin yürütüldüğü dönemlerdeki destinasyonların biyoklimatik konfor düzeyleri mekânsal olarak ortaya konmuştur. Elde edilen bulgular ışığında, biyoklimatik konfor ve yeşil altyapı entegrasyonu ile turizm planlaması için alt ölçekli uygulama planlarına ve üst ölçekli mekânsal stratejilere entegre edilebilecek bütüncül öneriler geliştirilmiştir. |
| İlgilizce Özet | The interaction between climate change, urbanization and tourism creates increasing pressure on the natural and cultural resource values of tourism destinations. This situation negatively affects both the sustainability of tourism activities and the attractiveness of destinations. Increasing temperatures, extreme weather events and ecosystem degradation necessitate the provision of bioclimatic comfort, especially in destinations based on outdoor activities. In this context, spatial planning solutions that support visitor experience and reduce climatic risks need to be developed. In this context, green infrastructure, which increases bioclimatic comfort, supports the sustainable use of natural resources and stands out with its multifunctional structure, has been evaluated as a strategic planning tool in tourism planning. TR22 (Çanakkale and Balıkesir provinces) South Marmara Region, which was selected as the sample area in the study, has been evaluated as a critical region due to both its climatic vulnerability and tourism potential. In this context, an original planning approach has been developed in which green infrastructure and bioclimatic comfort are addressed within spatial integrity. Methodologically, the study is based on two basic analysis axes. In the first stage, the Geographic Information System (GIS) based Critical Area Determination Model (CADM) was used, which integrated four main spatial models (spatial form, green cover, gray cover and land use change) in order to ensure the strategic placement of green infrastructure. In this model, priority intervention areas in terms of green infrastructure were determined using the Digital Elevation Model (DEM), Normalized Difference Vegetation Index (NDVI), Urban Density Index (UDI) and current Land Use/Land Cover data. Thus, green infrastructure areas were evaluated in terms of tourism planning within the framework of environmental and socio-cultural dimensions. In the second stage, bioclimatic comfort levels were evaluated with the HCI-Urban (Holiday Climate Index) method in order to reveal the spatial distribution of basic climatic parameters (temperature, humidity, wind, etc.) affecting tourism preferences and seasons. The analyses were carried out both over 12-month evaluations and seasonal periods. As a result of the analysis and evaluations, the bioclimatic comfort levels of the destinations during the periods when tourism activities are carried out have been spatially revealed. In the light of the findings, holistic suggestions that can be integrated into sub-scale implementation plans and upper-scale spatial strategies for tourism planning with the integration of bioclimatic comfort and green infrastructure have been developed. |
