img
Coğrafya Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi   
Yazarlar
Hakan Koç
Cumhuriyet Üniversitesi, Türkiye
Prof. Dr. Kadir KARATEKİN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Bahar İkizoğlu
Türkiye
Işıl Kurnaz
Türkiye
Işıl Kurnaz
Türkiye
Banu Çetin
Türkiye
Murat Taşan
Türkiye
Mehmet Saltan
Türkiye
Özet
Bu araştırmanın amacı, coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerini belirlemek ve çevre okuryazarlığı ve çevre okuryazarlığını oluşturan bileşenler (bilgi-duyuş-davranış-bilişsel beceri) üzerinde çeşitli değişkenlerin etkisini ortaya koymaktır. Araştırma 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Türkiye'deki 5 farklı üniversitenin Coğrafya Öğretmenliği Bölümü'nün 1., 2., 3. ve 4. sınıfında okuyan 352 öğretmen adayı ile tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerini belirlemek amacıyla kişisel bilgi formu, çevreye yönelik duyuşsal eğilimler ölçeği, çevre davranış ölçeği, çevre bilgi testi ve bilişsel beceri testi olmak üzere 5 bölümden oluşan "Çevre Okuryazarlığı Anketi" kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS istatistik programı kullanılarak yapılmıştır. Verilerin analizinde; betimsel istatistik, ilişkisiz örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve basit korelasyon kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre coğrafya öğretmen adaylarının çevre bilgileri ve çevre davranışları orta düzeyde; duyuşsal eğilimleri yüksek düzeyde, bilişsel becerileri ise düşük düzeyde bulunmuştur. Öğretmen adaylarının çevre okuryazarlığını oluşturan bu dört ayrı bileşenden aldıkları toplam puanların ortalamasına bakıldığında ise çevre okuryazarlık düzeylerinin orta seviyede olduğu görülmektedir. Çevre okuryazarlığını oluşturan bileşenler arasındaki ilişkiye bakıldığında bilgi ile duyuş arasında pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki, duyuş ile davranış arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki, bilgi ile beceri arasında pozitif yönde düşük bir ilişki bulunmuştur. Bilgi ile davranış ve beceri ile davranış arasında ise anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Çeşitli değişkenlerin (cinsiyet, sınıf düzeyi, çevre eğitimi dersi alma durumu, sivil toplum kuruluşlarına üye olma durumu, doğal alanlarda bulunma sıklığı, çevresel aktivitelere katılma sıklığı, çevreye karşı merak düzeyi, ailede çevre duyarlılığı yüksek bireye bulunma durumu) coğrafya öğretmenlerinin çevre okuryazarlığına etkisi incelendiğinde; sınıf ve cinsiyet değişkenlerinin coğrafya öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerine etki etmediği; buna karşılık çevre eğitimi dersi alma durumu, sivil toplum kuruluşlarına üye olma durumu, çevresel aktivitelere katılma sıklığı, merak düzeyi ve ailede çevre duyarlılığı yüksek birey bulunma durumu değişkenlerinin coğrafya öğretmenlerinin çevre okuryazarlık düzeyleri üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Marmara Coğrafya Dergisi
Dergi Tarandığı Indeksler ULAKBİM
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2013
Sayı 28
Sayfalar 139 / 174
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 24

Paylaş