img
Osmanlı Kelâmında Mâtürîdîlik Vurgusu: Serhu’l-‘Akâid Haşiyelerindeki Tekvin Tartısmaları Bağlamında Bir Inceleme   
Yazarlar
Doç. Dr. Mustafa AYKAÇ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
Bu çalışmada Osmanlı döneminde Şerḥ’ul-‘Aḳāid üzerine yazılan bazı hâşiyeler incelenerek, tekvin konusubağlamında bu haşiye yazarlarının mezhebî kimlikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Amacımız Osmanlımedreselerinde Eş’arî kelâm kitaplarının okutulmasından hareketle Osmanlı’nın Eş’arîliği benimsediğine dairkanaatin doğru olup olmadığını tespit etmektir. Sa’deddîn et-Teftâzânî’nin (792/1390) Şerḥ’ul-‘Aḳāid adlı eseriOsmanlı Devleti zamanında haşiyeleri ile birlikte okunan önemli bir kelâm kitabıdır. Ömer en-Nesefî’nin(537/1142) görüşlerinin Eş’arîlik perspektifinden şerh edildiği bu kitap, kelamın şerh ve hâşiye dönemininönemli örneklerinden biridir. Teftâzânî bu kitapta hem Mâtürîdî kelâm ekolünü benimseyen Nesefî’ningörüşlerini hem de kendi değerlendirmelerini beraberce anlatmıştır. Kitabın bu yapısı, üzerine hâşiyelerinyazılmasına ve Ehl-i sünnet’in iki kelâm ekolünün görüşlerinin bu kitap üzerinden tartışılmasına yol açmıştır.Bu çalışmada Osmanlı Dönemin meşhur kelâm âlimleri olan Aḥmed b. Mûsâ el-Ḥayâlî (875/1470), MuṣliḥuddînMuṣṭafa el-Kestelî (901/1496) ve Ramażan b. Muḥammed’in (1017/1608) Teftâzânî’nin tekvin konusundakigörüşleri üzerine yazdığı şerhler incelenmiştir. Ḥayâlî’nin görüşlerinin anlaşılması bakımından Ḳul (veya Ḳavl)Aḥmed b. Ḫıżır el-Kâzerûnî (950/1543) ve Abdülḥakîm es-Siyâlkûtî’nin (1067/1657) açıklamalarına da yerverilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Kader - Kelâm Araştırmaları Dergisi
Dergi ISSN 2602-2710
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 06-2020
Cilt No 18
Sayı 1
Sayfalar 1 / 30
Doi Numarası 10.18317/kaderdergi.702403
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/pub/kaderdergi/issue/55349/702403