img
TÜRKİYE VE TÜRK DÜNYASINDA MODERN CUMHURİYETLERE GİDEN SÜREÇTE EDEBİYATIN ROLÜ   
Yazarlar
Prof. Dr. Orhan SÖYLEMEZ Prof. Dr. Orhan SÖYLEMEZ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Doç. Dr. Ömer Faruk ATEŞ Doç. Dr. Ömer Faruk ATEŞ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
XX. yüzyıldan itibaren Türk dünyasında ortaya çıkan cumhuriyet rejimleri, modern ulus-devlet paradigması esas alınarak kurulmuştur. Bu devletler, modernleşme süreçlerinin sonucunda ortaya çıktıkları gibi, kendi toplumsal yapılarını da yeni yönetim şekline uygu n şekilde dönüştürmek istemiştir. Bu dönüşüm, modern anlamda millî kimlik inşasını ve yeni vatandaş tipini oluşturmayı gerektirir. Türk dünyasında bu noktada edebiyatın önemli bir rol oynadığı görülür. XX. yüzyılın ilk çeyreği, hem Osmanlı Türkleri hem de Rus işgalindeki Türk halkları için bir reform sürecidir. Bu dönemde edebiyata toplumsal işlev yüklenerek modern ulus-devletlerin ihtiyaç duyduğu insan tipini yetiştirmek ve sosyal yapıyı dönüştürmek hedeflenir. Türkiye’de Millî Edebiyat, Azerbaycan’da Maarifçilik, Kazakistan’da Alaş Orda Edebiyatı, Özbekistan’da Cedit Edebiyatı bu dönemin ürünüdür. 1920’den sonra Türk dünyasında sosyalist cumhuriyetlerin ideolojisine uygun bir yapı oluşturmak için edebiyatta sosyalist realizm hâkim olurken Türkiye’de yeni kurulan cumhuriyetin ilke ve inkılaplarına bağlı bir edebiyat kanonu oluşur. 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri arasında edebî etkileşim yeniden başlar. Bu çalışmada Türkiye ve Türk dünyasında modern cumhuriyetlere giden yolda edebiyatın nasıl bir işlev üstlendiği, siyasi gelişmelere bağlı yaşanan ideolojik kırılmaların edebiyat-toplumsal yapı ilişkisini nasıl etkilediği ortaya konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Turk Kulturu lncelemeleri Dergisi
Dergi ISSN 2822-2466
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2022
Sayı 50
Sayfalar 303 / 332
Doi Numarası 10.24058/tki.2023.496
Makale Linki http://dx.doi.org/10.24058/tki.2023.496
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TÜRKİYE VE TÜRK DÜNYASINDA MODERN CUMHURİYETLERE GİDEN SÜREÇTE EDEBİYATIN ROLÜ

Paylaş