| Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Döne ARSLAN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Yüzyıllar boyu yarı göçebe bir hayat şeklini benimseyen Türk halkları, yaşayışlarının bir yansıması olarak tabiatla sürekli iç içe olmuşlardır. Bu durum Türk halklarının tabii olarak hayvanlarla yakından ilgili olmasına da sebep olmuştur. Hayvanlar gerek besin kaynağı olmaları nedeniyle gerek araç-gereç ve giyinme aracı olarak kullanılmalarıyla, gerekse sosyal hayat içinde bir eğlence aracı, dost, yol gösterici olmalarıyla Türklerin vazgeçilmez bir parçası olmuşlardır. İnsanoğlunun varoluşundan günümüze tabiat ile ilgili sesler, hareketler, olaylar taklit konusu olmuş; insanlar daima duygu, düşünce ve hareketlerini anlatırken tabiattaki değişiklikleri benzetme unsuru olarak kullanma ihtiyacı hissetmişlerdir. İnsanların fiziksel ve karakteristik özelliklerini betimlemek için doğadaki olaylar ve sesler nasıl örnek alındıysa, doğanın en önemli parçası olan hayvanların da sesleri ve hareketleri benzetme aracı olarak kullanılmıştır. Halen yarı göçebe bir hayat tarzını devam ettiren Kırgızlarda, hayvanların insanları betimlemek için benzetme aracı olarak kullanılması daha da ileri seviyededir. Türk halkları arasında güçlü bir sözlü geleneğe sahip olan Kırgızlar, dünyanın en uzun destanı olan Manas Destanı dışında çok sayıda destana sahiptir. Bu destanlar Kırgızların kültürünü, tarihini, yaşam tarzlarını yansıtan önemli sözlü miraslardır. Yapılan bu çalışmada Kırgız kahramanlık destanlarından biri olan Eşimkul ve Zuura Destanı’nda adı geçen hayvanların genel özellikleri belirtilerek bu hayvanların hangi özellikleri bakımından benzetme unsuru olarak kullanıldığı destandan örneklerle verilecektir. Kahramanlık destanlarında hayvanların benzetme unsuru olarak daha sık kullanılmasının sebebi destana konu olan kahramanın olumlu özelliklerini; düşmanın ise olumsuz özelliklerini daha etkili bir şekilde ifade etmektir. Çalışmada Türk Dil Kurumu tarafından yürütülen Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması Projesi kapsamında Cumagül Naruzbayev anlatımıyla Fatma Çelebi tarafından hazırlanan bir eser olan Kırgız Destanları V- Eşimkul Menen Zuura Destanı taranarak çalışmaya kaynaklık eden veriler elde edilmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi |
| Dergi ISSN | 2147-1185 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 03-2022 |
| Cilt No | 11 |
| Sayı | 1 |
| Sayfalar | 191 / 211 |
| Makale Linki | http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/68190/879482 |
