img
Osmanlı’nın İlk Sivil Mühendis-Matematikçilerinden Mehmet Misbâh’ın Matematik Çalışmaları ve Darülfünûn Fünun Fakültesi Mecmuası’nda Yayımlanan Makaleleri    
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Müjdat TAKICAK
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Dr. Öğr. Üyesi Semiha Betül TAKICAK
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
Osmanlı’nın ilk sivil mühendislik eğitimi veren kurumlarından olan Hendese-i Mülkiye Mektebi’nde yetişen Mehmet Misbâh, mezun olduktan sonra iki yıl süre ile okulun öğretmen ihtiyacını karşılamak üzere Paris’e gönderilmiştir. Yurda döndükten sonra, Mühendis Mekteb-i Âlîsi’nde ve Kondüktör Mektebi Âlîsi’nde matematiğe ve geometriye dair dersler vermiştir. Osmanlı’nın ilk sivil mühendislik okullarından olan bu kurumlar, Cumhuriyet Dönemi’nde, sırasıyla, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi’ne dönüşmüşlerdir. Arşiv belgelerinde Mehmet Misbâh’ın analitik geometri kitabının var olduğu söylense de bu kitabın nüshasına ulaşılamamıştır. Misbâh Efendi'nin Namık Ekrem (1878-1917) ile birlikte kaleme aldığı, ulaşılabilen tek kitabı Hesaba Dair Fâideli Mesâil I, ilköğretim düzeyinde basit sorular ve çözümler içermektedir. Ayrıca Misbâh Efendi’nin, dönemindeki saygın süreli yayınlarda çoğunluğu matematiğe ilişkin olmak üzere, yirmiyi aşkın makalesi mevcuttur. Bu çalışmalardan özellikle Darülfünûn Fünun Fakültesi Mecmuası’nda yayımlanan makaleleri, üst düzey matematiksel muhtevaya sahip olmaları açısından dikkate değerdir. Mehmet Misbâh’ın, matematiksel açıdan değerlendirilen söz konusu makalelerinde, matematiğe herhangi bir orijinal bir katkı tespit edilememiştir. Bu makaleler, daha çok öğrencilerin derslerde zorlandıkları konuları açıklığa kavuşturma amacıyla yazılmış, derse yardımcı ek kaynak gibi düşünülebilir. Mehmet Misbâh, her ne kadar Darülfünûn Fünun Fakültesi Mecmuası’nda yayımlanan makalelerinde yeni bir yaklaşım benimsememiş, ancak yine de ele aldığı konulara hâkimiyeti, üniversite düzeyinde matematik öğretmenliği yapabilecek kabiliyette olduğunu göstermektedir. Ayrıca elde edilen tüm bu veriler ışığında, Mehmet Misbâh’ın döneminin ilk sivil mühendis-matematikçilerden biri olduğunu söylemek mümkündür.
Anahtar Kelimeler
Darülfünûn Fünun Fakültesi Mecmuası,matematik tarihi,Osmanlılar'da sivil mühendislik,Mühendis Mehmet Misbâh,Osmanlılar'da matematik,Osmanlı İmparatorluğu
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Üniversite Araştırmaları Dergisi
Dergi ISSN 2636-7459
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2021
Cilt No 4
Sayfalar 9 / 29
Doi Numarası 10.32329/uad.963361
Makale Linki http://dx.doi.org/10.32329/uad.963361