| Yazarlar |
Prof. Dr. Aytekin DEMİRCİOĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Türklerin Alevilikle tanışmaları İslam ile tanışmaya başlamalarıyla aynı dönemlere denk gelmektedir. Bu nedenle Alevilik öncelikle kırsal bölgelerde yaşayan veya göçebe halde yaşayan Türkler arasında yayılmaya başlamıştır. Yaşam biçimleri nedeniyle yazılı aktarım bu topluluklarda çok yaygın değildi. Buna bağlı olarak Alevilik kültürü ve öğretileri daha çok sözlü aktarım araçları ile sonraki kuşaklara öğretilmiş ve aktarılmıştır. Bu durum her ne kadar Aleviliğe ait bazı kültürel unsurların kaybolduğu izlenimini yaratsa da bu aktarım ögelerinin gücü ve halk tarafından benimsenmesi sebebiyle büyük ölçüde muhafaza edildiği anlaşılmaktadır. Şiir ve deyiş gibi farklı biçimleri olan bu kültürel aktarım unsurlarının en güçlüleri gülbanklardır. Alevi ve Bektaşi sözlü kültüründe bir çeşit dua niteliği taşıyan Gülbanklar aynı zamanda içeriğinde güçlü ahlaksal öğütler barındırmaktadır.Gülbanklarda sıkça Türk kültüründe ya da İslam geleneğinde önemsenen değer kalıplarına atıf yapılmaktadır. Bu çalışmada özellikle Alevi ve Bektaşi gülbanklarında yer verilen “inanç, insan, eğitim ve ilim, kadının toplumdaki yeri, dostluk, arkadaşlık, sevgi, muhabbet, alçakgönüllülük, yiğitlik, doğruluk” gibi temel konulardaki değer kalıpları ele alınmıştır. Bununla birlikte diğer sözlü kültür unsurlarındaki değer kavramları da araştırılmıştır. Bu doğrultuda teorik eserler ve kanaat önderleriyle yapılan röportajlar incelenmiştir. Bu çalışmanın temel iddiası Alevi ve Bektaşi sözlü kültüründe güçlü bir şekilde yer alan değer kavramlarının evrensel ve İslami değerler ile uyumlu olduğu ve aynı zamanda bu değerlerin Türk kültürünün oluşmasında hayati bir işlev gördüğü yönündedir. Yalın olarak bu iddia tek başına konuyu önemli ve araştırılmaya değer kılmaktadır. Bu çalışmanın temel motivasyonu bahsi geçen bu önemdir. Çalışmanın deseni nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak oluşturulmuştur. Bulgular eleştirel bir bakış açısı ve yorumlama tekniği kullanılarak oluşturulmuştur. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi |
| Dergi ISSN | 1306-8253 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 06-2020 |
| Cilt No | 27 |
| Sayı | 94 |
| Sayfalar | 11 / 36 |
| Makale Linki | https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/2659 |
