img
Orta Çağ’da ”Kölelik” Üzerine Bir Değerlendirme   
Yazarlar
Prof. Dr. Mehmet Nadir ÖZDEMİR
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
Bu çalışmada köleliğin Orta Çağ dünyasındaki algılanışı, yeri ve önemi üzerindeduruldu. İnsana bakışı da esas alan bir perspektiften ele alınan köleliğin ekonomik,kültürel ve dinî yansımaları dikkate alınarak incelendi. Geçmişte yaşananlar üzerindenkültürleri ve dönemin insanını itibarsızlaştırmanın yanlış olduğu, hem Avrupa’nın hemde Arap yarımadası bağlamında müslüman doğunun bilhassa tarihini incelemesiningereği ortaya çıkmaktadır.Orta Çağ Avrupası’nda üretimin insan gücüne dayanması ile burjuvazi üretmesi, sınıflıtoplum oluşturması, üretim araçlarının değişmesi ile de yavaş yavaş kölelerinişgücünden vazgeçilmesi dikkat çekicidir. Öte yandan Avrupa’da köleliği doğuran vedestekleyen etken kölelerin işgücünden yararlanmak iken, Arap yarımadasında ise özelhizmet, ticaret ve diğer işlerdir.İslâm sonrası dönemde köleliğin esas kaynağının savaş esirleri olduğu gerçeğini dedikkatlerden uzak tutmamak gerekir. Fetihlerin yoğun olduğu yıllarda alınan esirlerinihtiyaçlarının karşılanması ve sosyal hayata katılımlarının sağlanması kolay olmamıştır.Bu yıllarda yaşanan olumsuzluklar tarihe insan hakları açısından olumlu olduğu kadarolumsuz kanaatlerin de kaydedilmesine de neden olmuştur. Buna rağmen Kur’an’da vehadislerde köle edinmek ile ilgili bir emir yoktur. Aksine köle azat etmeninfaziletlerinden söz eden âyet ve hadisler vardır. Bununla toplumda mevcut kölelerintasfiyesi amaçlanmıştır. Kölelik, azat yoluyla sona ererse de İslâm, köleliği azaltmak veeritmek maksadıyla bir takım hürriyete kavuşturma yolları da kabul etmiştir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi
Dergi ISSN 1308-9633
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 04-2020
Cilt No 12
Sayı 2
Sayfalar 209 / 223
Doi Numarası 10.26791/sarkiat.684739Öz
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 1
Orta Çağ’da ”Kölelik” Üzerine Bir Değerlendirme

Paylaş