img
İslam Medeniyetinin İmkânı: Erken Abbasi Çağı Kapsamında Ulema-Ümera İlişkilerine Genel Bir Bakış   
Yazarlar
Prof. Dr. Mehmet Nadir ÖZDEMİR
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
İslam medeniyeti çağımızda buhran yaşamaktadır. Bu buhranıanlayabilmek için medeniyetimizin köklerine doğru bir yolculuk yapmakgerekir. Bu yolculuğun verimli sonuçlara ulaşmamızda kıymetli sonuçlarvereceğine inanıyoruz. Bu bağlamda teşekkül süreci olan Abbasilerin ilkçağına uzanmayı hedefledik. Çalışmamızda medeniyetlerin belirleyiciunsuru olan (b)ilim üzerinde gidilmesi gerektiği açıktır. İlmi temsiledenlerin de alimler olduğu dikkate alınırsa alim-yönetici ilişkisinin neanlam ifade ettiği de ortaya çıkar. Alimlerin yöneticilere hakikatihatırlatmaları, savunmaları çok kıymetli olduğu kadar zor ve riskliolmuştur. İslam tarihi bunun örnekleri ile doludur. Bu örneklerden biriside İmam Ebu Hanife ile Halife Ebu Cafer Mansur örneğidir. Bu örnek bizeulemanın mücadelesinin ne anlam ifade ettiğini gösterdiği gibi ulemaümera ilişkilerinin nasıl olması gerektiği konusunda da çok kıymetli birörnek sunmaktadır.Diğer bir örnek ise Ahmed b. Hanbel ile Halife Me’mun ilişkisidir.Alimlerin nasıl ideolojik amaçlarla zora sokulduğunun bir örneğidir.Yöneticilerin anlayışsız tutumları alimlerden yararlanmayı değil, onlarıkendilerine destekçi yapma idealini ortaya koymaktadır. Bu olumsuzilişki biçimi bize aynı zamanda alimlerin ne kadar kıymetli olduğunu,itibarlarının yüksek olduğunu göstermektedir. Oysa günümüzalimlerinin böylesi bir kıymeti/değeri yönetici elite hissettiremediğigörülmektedir. Bu da medeniyetimizi inşa etme sürecini zorasokmaktadır.Çalışmamızın konusuna esas teşkil eden dönem olarak ErkenAbbasi Çağı’nı almamızın nedeni ise özellikle Erken Abbasiler Çağı’nın,Müslüman milletlerin bugün sosyal, ekonomik, kültürel ve fikir hayatıbakımından sahip oldukları birikimin oluşumunda ve gelişimindeönemli bir yere sahip olmasıdır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Turkish Studies Historical Analysis
Dergi ISSN 2667-5552
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2019
Cilt No 14
Sayı 4
Sayfalar 977 / 987
Doi Numarası 1029228
Makale Linki http://www.turkishstudies.net/historical-analysis