| Yazarlar |
Doç. Dr. Bünyamin AYDIN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| İbn Hişâm (ö. 761/1360) iʻrâbın mana gözetilerek ve anlamın iktizasınca yapılması gerektiğini, aksi takdirde yanlış sonuçlara ulaşılacağını belirtir. Temmâm Hassân (1918-2011) bu durumu gramatik çözümlemenin anlama tevakkuf etmesi şeklinde ifade etmiştir. İʻrâbın manaya tevakkuf etmesi zorunlu olarak bağlamı göz önünde bulundurmayı gerektirmektedir. Buna göre iç ve dış unsurlarıyla bağlam, kelimenin sözlüksel anlamı üzerinde belirleyici olabildiği gibi iʻrâbını da tayin edebilmektedir. Yorumcu açısından bakıldığında bağlamsal unsurların gramatik çözümleme üzerindeki belirleyiciliği; temel olarak anlamı bilinmeyen kelimeleri iʻrâb etmeme, anlamı bilinen kelimelerde ise muhtemel vecihleri sıralayıp bırakma ya da bağlamsal unsurlar üzerinden bir tercihte bulunma şeklinde tezahür etmektedir. Çalışmada iʻrâb ve anlama ilişkin temel kavramlar açıklandıktan sonra iʻrâbın manaya tevakkufu olgusu sözlüksel anlam ve bağlamsal anlam düzeylerinde ele alınacaktır. Bu bağlamda Yâsîn Suresi altıncı ayetteki mâ kelimesine ilişkin gramatik çözümlemelerin hangi hususlar üzerinden temellendirildiği araştırılacak; tercihin dayandığı dilbilimsel, epistemolojik, itikadî temeller ortaya konularak yorumlar kronolojik bir biçimde incelemeye tabi tutulacak ve anlam iʻrâb ilişkisinin boyutları tevakkuf kavramı çerçevesinde değerlendirilecektir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | darulfunun ilahiyat |
| Dergi ISSN | 2651-5083 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 06-2023 |
| Cilt No | 34 |
| Sayı | 1 |
| Sayfalar | 119 / 146 |
| Doi Numarası | 10.26650/di.2023.34.1.1169249 |
| Makale Linki | http://dx.doi.org/10.26650/di.2023.34.1.1169249 |
