| Her milletin kendi tarihinde bazı şahıslar düşünce ve görüşleriyle önemli izler bırakmaktadır. Bu izler sonraki nesillere sözlü veya yazılı olarak aktarılmaktadır. Yıllarca Çarlık Rusya’sının esareti altında yaşayan Azerbaycan halkı, milli kimliğini kaybetmemek, milli manevi değerlerini yaşatmak için yoğun mücadele yapmışlardır. Bu tür mücadele yapanlar arasında Azerbaycanlı şair ve ediplerin büyük rolü vardır. Çünkü Azerbaycan halkının örf ve geleneklerinde, merasim ve ayinlerinde, atasözlerinde, halk oyunlarında eğitim temel taşları oluşturmuş, kâmil insan yetiştirmek, örnek davranışlar sergilemek, büyüklere saygı, küçüklere sevgi gibi insanoğlu için vacip sayılacak manevi nitelikler, şeref, namus, iffet, adalet gibi değerler Azerbaycan ediplerinin önemsedikleri başlıca konulardan olmuştur. Bu yüzdendir ki Abbasgulu Ağa Bakühanlı, Seyid Azim Şirvani, Celil Memmedguluzade, Mirze Feteli Ahundzade, Mirze Elekber Sabir, Neriman Nerimanov, Abdulla Şaiq gibi ediplerin, eğitim/terbiye ve milli-manevi değerler konusundaki görüşlerinin kendine has özellikler taşıdığı söylenebilir. Literatür taraması yönteminin kullanıldığı bu çalışmada yukarıda isimleri zikredilen ediplerin eğitimle ilgili görüşleri ele alınıp incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Edip, Eğitim, Bakühanlı, Şirvani, Sabir, Nerimanov, Ahundzade, Memmedguluzade. |
Dr. Öğr. Üyesi İslam MUSAYEV
