| Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Çetin KAYA
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Cengiz Han hayatta iken kendisine veliaht olarak gösterilen üçüncü oğlu Ögedey, babasının ölümü ile kağanlık makamına geçmiştir. Ögedey’in kağan olmasında ağabeyi Çağatay’ın rolü büyüktür. Böylece, Ögedey on yılı aşkın bir süre Büyük Moğol Ulusu’nu yönetmiştir. Ögedey’in ölümü sonrasında da yine onun ailesinden gelen kişiler kağanlık makamında tasarruf hakkına sahip olmuştur. Ancak Göyük’ün tahta geçişi ile başlayan süreç sonucunda kağanlık Toluy Hanedanı’nın eline geçmiştir. Bu durumun yaşanmasında Çuci Hanedanı’ndan Batu’nun önemli etkisi olmuştur. Batu’nun isteği ile Toluy’un oğlu Möngke, kağan yapılmıştır. Möngke Kağan başa geçtikten sonra iktidarını güçlendirmek için muhalif Ögedey ve Çağatay Hanedanı’ndan kimselere karşı sert bir tutum sergilemiştir. Möngke’nin ölümü sonrasında kağanlık iddiası ile ortaya çıkan kardeşleri Arık Buka ve Kubilay arasındaki mücadele, Toluy oğullarının otoritesini sarsmıştır. Bu durumdan Kubilay galip çıkmayı başarmıştır. Kubilay’ın diğer kardeşi Hülegü’nün İran’a gelişiyle çıkarları sekteye uğrayan diğer hanedanlar Ögedey Hanedanı ile yakınlaşmışlardır. Bu durum İran ve Çin’de hakimiyetlerini sağlamlaştırmaya çalışan Toluy oğulları ile diğer hanedanların husumetini derinleştirmiştir. Fırsatı iyi değerlendiren Ögedey Hanedanı’ndan Kaydu, Çuci ve Çağatay hanedanlarından aldığı destekle gücünü artırmıştır. Kaydu kağanlık hakkının Ögedey Hanedanı’na ait olduğunu savunmuş ve uzun yıllar bu amaç uğruna mücadele vermiştir. Ancak Kaydu’nun ölümü sonrasında Ögedey Hanedanı’nın Çağataylar ile arasının bozulması mevcut koşulları aleyhlerine çevirmeye yetmiştir. Böylece güçleri azalmış ve kağanlık iddiaları da kısa bir müddet içerisinde son bulmuştur. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi |
| Dergi ISSN | 2147-2610 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 01-2021 |
| Cilt No | 9 |
| Doi Numarası | 10.33692/avrasyad.950752 |
| Makale Linki | http://dx.doi.org/10.33692/avrasyad.950752 |
| Atıf Sayıları | |
| TRDizin | 1 |
| Google Scholar | 3 |
