Yazarlar |
Doç. Dr. Faruk DAYI
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
Nasruldeen Adaıem
|
Özet |
2018 yılında Temmuz ayında döviz kurundaki ani ve sert yükseliş sonucunda süpermarketler fiyatlara yüksek oranda zam yapmışlardır. 2021 yılında da benzer bir durum ile karşılaşılmış faiz oranlarının düşmesi ile döviz kurunda sert yükselişler görülmüştür. Döviz talebinin artması ve faiz indirimlerinin sonraki aylarda devam etmesi döviz kurunun yükselmesine neden olmuştur. Hammadde fiyatlarının yükselmesi sonucunda üretim maliyetleri artmış ve ürünlerin fiyatına yüksek oranda zam yapılmıştır. Süpermarketler fiyatlarının yükseldiğini bahane ederek mevcut ürünlere de zam yaptıkları ifade edilmektedir. 2021-2022 yıllarında süpermarketlerin stoklarındaki ürünlere de zamlı fiyatı yansıttıkları düşünülmektedir. Süpermarketlerin kartel oluşturdukları ve ürünleri satmayarak fiyatları yükselttikleri iddia edilmiştir. Çalışmada süpermarketlerin 2021 ve 2022 yıllarında yüksek oranda kar edip etmedikleri değerlendirilmektedir. Borsa İstanbul’da işlem gören 5 şirketin 2018-2022 dönemi finansal tablo verileri kullanılarak dikey, trend ve oran analizleri yapılarak finansal durumları ve karlılıkları incelenmiştir. 2018-2022 döneminde 2022 yılı haricinde aktif karlılık oranı en yüksek şirketin BİM olduğu tespit edilmiştir. Şirketlerin 2022 ile 2021 yılları aktif karlılık oranı karşılaştırıldığında 2022 yılında oranın yükseldiği görülmektedir. 2018-2022 döneminde özsermaye karlılık oranı en yüksek olan ŞOK; en düşük olan ise CarrefourSA’dır. Şirketlerin 2022 yılında hasılatlarının, brüt satış karlılığının ve dönem net karlılığının diğer yıllara göre daha fazla arttığı dolayısıyla 2022 yılında maliyetlerden daha yüksek oranda fiyatların artmasıyla daha fazla kar ettikleri görülmektedir. Şirketlerin esas faaliyet karlılıkları karşılaştırıldığında hepsinin esas faaliyet karlılığının arttığı tespit edilmiştir. 2022 yılında esas faaliyet karının hasılat içindeki payı en yüksek olan şirket BİM, en düşük şirket ise CarrefourSA’dır. Analiz sonucunda şirketlerin 2022 yılında dönem net karlılıklarının 2021 yılına göre daha fazla arttığı tespit edilmiştir. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi |
Dergi ISSN | 2147-1185 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | İngilizce |
Basım Tarihi | 03-2024 |
Cilt No | 13 |
Sayı | 1 |
Sayfalar | 130 / 151 |
Doi Numarası | 10.15869/itobiad.1311806 |
Makale Linki | http://dx.doi.org/10.15869/itobiad.1311806 |