| Yazarlar (1) |
Öğr. Gör. Dr. Muhammed KARASU
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Bu çalışmada Muóammed Yÿnis bin MullÀ Óakìm CÀn ŞÀşì tarafından RisÀle-i èAcìb ve İcÀle-i áarìb adıyla Farsça yazılan ve CehÀngìr ÇÀr-ùÀkì tarafından ÚıyÀfetü’l-Beşer adıyla 1908 yılında Çağatay Türkçesine çevrilen eser konu edilmiştir. ÚıyÀfetü’l-Beşer insanları dış görünüşlerine göre değerlendiren, insanların yaradılış özelliklerini kestirmede yol göstermek amacıyla yazılmıştır. Kıyafet ilmiyle ilgili Türk dilinin tarihî dönemlerinde kaleme alınmış birçok eser bulunmaktadır. Özellikle Eski Oğuz ve Osmanlı Türkçesi dönemlerinde bu alana gösterilen ilgi Türk edebiyatında kıyâfet-nâme ve firâset-nâme türünü doğurmuştur. Batı Türkleri arasında oldukça yaygın olmasına karşın Doğu Türkleri arasında kıyafet ilmiyle ilgili yazılmış eserler çok yaygın değildir. ÚıyÀfetü’l-Beşer bu bakımdan Türk dili ve edebiyatı için önemli bir yerde durmaktadır. Bu eser, belirlemelere göre Çağatay Türkçesi ile yazılmış iki kıyâfet-nâmeden biridir. Bu çalışmadaki temel sorun, ÚıyÀfetü’l-Beşer’in Türklük bilimcilerce yeterince bilinmemesi ve eser üzerine henüz dil incelemesinin yapılmamış olmasıdır. Bu bağlamda çalışmanın amacı ÚıyÀfetü’l-Beşer’in nitelendirmesini yapmak ve esere özgü dil özelliklerini incelemektir. Veriler belge inceleme tekniğiyle elde edilmiş, verilerin çözümlemesinde art zamanlı karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. ÚıyÀfetü’l-Beşer Çağatay Türkçesinin son döneminde yazıldığı için Klasik Çağatay Türkçesinde bulunmayan birtakım yerel dil özelliklerini barındırmaktadır. Bu özelliklerden ünlü uyumunu bozan eklerdeki ses eşdeğerlikleri, sözcük sonlarındaki ötümsüz ünsüz düzenliliği, belirtme durum ekinin +nIñ biçiminde kullanımı, bol– fiilindeki … |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | MLA dergilerinde yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi |
| Dergi ISSN | 2687-5675 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | Modern Language Association (MLA), EBSCO, Akademia Sosyal Bilimler İndeksi (ASOS), Türk Eğitim İndeksi (TEI), Index Copernicus, Arastirmax (Scientific Publication Index), Citefactor |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 04-2024 |
| Sayı | 15 |
| Sayfalar | 625 / 639 |
| Doi Numarası | 10.51531/korkutataturkiyat.1465573 |
| Makale Linki | http://dx.doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1465573 |
