| Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Serap DENİZMEN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Geyik Türk kültürünün en önemli motiflerindendir. İslamöncesi dönemde Türkler arasında ongun olarak kabul görmüş ve"kut"lu bir hayvan olduğuna inanılmıştır. Zaman içerisindegeyikler hakkında çeşitli mit ve efsaneler ortaya çıkmış; buanlatılar şifâhî kültüre sahip Türkler arasında nesilden nesileaktarılmıştır. Tanrı ile irtibatlı olduğu düşünülen geyikgenellikle iyilik getiren bir hayvan olarak kabul görmüştür.Halı, kilim ve taş baskı örtülerin vazgeçilmez motiflerinden biriolan geyik Türkler'in İslâmiyet'i kabulüyle birlikte yavaş yavaşmitolojik karakterini terk etmeye başlamıştır. XIV. yüzyıldaAnadolu sahasında ortaya çıkan geyik destanlarında avcıdankaçan mazlum bir av hayvanıdır ancak mucizevi şekilde dilegelip Hz. Peygamber'i tasdik etmiştir. Osmanlı şiirinde isegeyik tamamen mitolojik özelliklerinden sıyrılarak yerini dahaküçük bir tür olan âhû yani ceylana bırakır. Âhû, gözleriningüzelliği ve saçtığı misk kokusuyla Osmanlı şâirlerinin en çokrağbet ettiği teşbih unsurlarından biri olmuştur. XIII. asrınmutasavvıf şâirlerinden Mevlânâ'nın dîvânında göz ve misk ilesunulan âhû imgesinin yanında Orta Asya Türk kültüründenizler taşıyan bir ceylan motifi de mevcuttur. Dîvândaki ilgilibeyitler tespit edilerek "kut"lu ceylan motifi tahlil edilmiştir.Bu imgenin temsil ettiği unsurlar ortaya konmuş ve işaret ettiğitasavvufi anlamlar açıklanmaya çalışılmıştır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi |
| Dergi ISSN | 1308-6553 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 12-2021 |
| Sayı | 27 |
| Sayfalar | 213 / 238 |
| Makale Linki | https://devdergisi.com/Makaleler/23362716_Serap%20Denizmen.pdf |
