| Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Serap DENİZMEN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| 19. yüzyıl şairlerinden Mütercim İzzet Paşa (ö. 1914) Gonce -i Bostan adını verdiği manzum Bostan tercümesinin bir nüshasını ünlü romancı ve gazeteci Ahmed Midhat Efendi’ye (ö. 1912) sunmuştur. Eseri okuyan Ahmed Midhat, Mütercim İzzet’e tebriken bir mektup yazmış ve onun bazı ifadelerini eleştirmiştir. Mütercim İzzet, Ahmed Midhat’ın yazdığı mektubu ve kendisinin karşılık olarak yazdığı cevabnameyi elindeki Gonce-i Bostan nüshasına kopyalamıştır. 1906 yılına tarihlenen mektupların konusu Gonce-i Bostan’ın “İfâde ve sebeb-i tercüme” (mukaddime) bölümündeki bazı beyitlerdir. Mütercim İzzet ilgili beyitlerde edebî alanda Batılılaşmayı, roman türünü, Maârif Nezareti’nin yabancı dil eğitimi politikalarını, yabancı hocaların talebeler üzerindeki etkisini eleştirmektedir. Makalenin konusunu teşkil eden her iki mektup yazıldıkları sosyokültürel, siyasal ve edebî bağlam göz önünde bulundurularak tahlil edilmeye çalışılmıştır. Mektuplarda özellikle ön plana çıkan konular nirengi noktaları olarak seçilmiş ve çalışma bu ana hatlar üzerinden yürütülmüştür. Osmanlı modernleşmesinin hız kazandığı 19. asır boyunca Osmanlı aydınlarının ve bürokratlarının gündemini meşgul eden Garplılaşma, yeni bir edebî tür olarak roman ve niteliği, Batılı tarzda kitlesel eğitim, İslami değerler ve Batı kültürü, Osmanlı lisânı-Türkçe, yabancı dil eğitimi ve maârif sistemi gibi konular bahsedilen mektuplarda da tartışılmıştır. Bu çalışmada yaşadıkları dönemin etkin isimlerinden olan Ahmed Midhat Efendi ve Mütercim İzzet Paşa’nın hayatları kısaca özetlenmiş, Gonce -i Bostan tanıtılmış, tartışmaya/mektuplaşmaya konu olan “ifade ve sebeb-i tercüme” (mukaddime) bölümü ve her iki şahsın mektubu günümüz alfabesine aktarılmıştır. Mektupların daha iyi anlaşılabilmesi için bahsi geçen isim ve eserler hakkında açıklamalar yapılmış, her iki müellifin eleştirilerine konu olan meseleler kendi döneminin havasına ve anlayışına uygun bir şekilde değerlendirilmeye gayret edilmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | MLA dergilerinde yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi |
| Dergi ISSN | 1302-4787 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | MLA, ULAKBİM |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 12-2023 |
| Sayı | 50 |
| Sayfalar | 333 / 380 |
| Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3326368 |
