| Yazarlar |
Aysun Pekşen
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Türkiye |
Prof. Dr. Aslı KURNAZ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
Doç. Dr. Nezahat TURFAN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
|
Beyhan Kibar
Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Radyoaktivite; doğal, karasal, dünya dışı faktörler veya insan aktivitesinden kaynaklanmaktadır. Radyoaktif elementler içeren toprakta yetişen bitkiler ve mantarlar gibi gıda maddeleri, topraktaki radyoaktif elemetleri absorbe edebilmektedir. Yabani olarak yetişen mantarlar pek çok türde toksikolojik, besleyici ve radyoaktif element biriktirebilmektedir. Gıda maddelerindeki radyoaktivite seviyelerinin bilinmesi insan sağlığının korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Türk halkı tarafından yaygın olarak tüketilen mantarlarda doğal olarak oluşan ${}^{238}U$, ${}^{232}Th$ ve ${}^{40}K$ nüklidleri ile yapay olarak oluşan ${}^{137}Cs$ nüklidinin aktivite konsantrasyonları, yıllık etkin dozlar ve yaşam boyu kanser riski değerleri belirlenmiştir. Türkiye'nin farklı yerlerinden 15 çeşit mantar örneği toplanmıştır. Sonuçlar ${}^{238}U$, ${}^{232}Th$, ${}^{40}K$ ve ${}^{137}Cs$ aktivite konsantrasyonlarının sırasıyla 9.2±1.6 - 75.4±8.8 Bq $kg^{-1}$, 10.9±1.6 - 76.3±8.9 Bq $kg^{-1}$, 925.9±29.0 - 3848.0±73.2 Bq $kg^{-1}$ ve 6.1±1.1 - 2824.8±79.8 Bq $kg^{-1}$ arasında değiştiğini göstermiştir. Ortalama toplam yıllık etkin doz 11.5 μSv $y^{-1}$ olarak bulunmuştur. ${}^{40}K$ radyonüklidi, ortalama toplam yıllık etkin doza 5.35 μSv $y^{-1}$ ile en yüksek katkıda bulunan radyonüklid olarak belirlenmiştir. Çalışmada yer alan mantarların tüketiminden kaynaklanan ortalama yaşam boyu kanser riski (ELCR) değeri 4.6 x$10^{-5}$.olarak belirlenmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Annual effective dose | Lifetime cancer risk | Mushroom | Radioactivity | Radionuclide |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Yuzuncu Yil University Journal of Agricultural Science |
| Dergi ISSN | 1308-7576 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | İngilizce |
| Basım Tarihi | 03-2021 |
| Cilt No | 31 |
| Sayı | 1 |
| Sayfalar | 30 / 41 |
| Doi Numarası | 10.29133/yyutbd.797101 |
| Atıf Sayıları | |
| SCOPUS | 2 |
