| Yazarlar |
Doç. Dr. Celalettin DURAN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Karstlaşma eriyebilen kayaçların bulunduğu yerlerde ortaya çıkan süreci betimler. Karstlaşma sonucunda birbirinden farklı nitelikte erime ve birikim şekilleri ortaya çıkar. Bu yerşekillerinden birisi de dolinlerdir. Dolinlerin geliştiği alanlarda; tarım, yerleşme, bitki örtüsü ve iklim üzerinde farklı etkilerinin olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada Küre Dağları Kütlesi üzerinde gelişen dolinlerin coğrafi dağılımının, dolinlerle jeolojik birimlerin, jeomorfoloji ve arazi örtüsüyle olan ilişkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Dolinlerin mekansal dağlımı Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı Kernel Yoğunluk Analiziyle gerçekleştirilmiştir. Dolinlerin jeolojik birimlerle olan ilişkisini belirleyebilmek için MTA’nın 1/500000 ölçekli jeoloji haritası, arazi kullanımı/örtüsüyle ilişkisini ortaya çıkarmak içinse ESRI Land Use/Cover 2022 (10m) verileri kullanılmıştır. Topografya haritalarındaki dolinler konumlarına göre Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılım ortamında poligon şeklinde sayısallaştırılarak kaydedilmiştir. Oluşturulan bu noktasal değerler kullanılarak dolinlerin dağılımı ve yükseltisi belirlenmiş ve dolin yoğunlukları ortaya konmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre alanda bulunan dolin sayısının toplamda 2859 adet olduğu ortaya çıkmıştır. Küre Dağları Milli Parkı çevresinde dolin yoğunluğunun fazla olması dikkat çekicidir. Benzer şekilde jeolojik birimlerden neritik kireçtaşlarında dolin yoğunluğunun fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Dolinlerin bulunduğu alanda yoğun bitki örtüsü göze çarpmaktadır. Genellikle karstlaşmanın görüldüğü alanlarda bitki örtüsü ya seyrek ya da pek bulunmaz. Bu özellik karstik alanlardaki arazilerin, üzerindeki bitki örtüsüyle ilişkisine aykırı bir durum olarak göze çarpmaktadır. Dolinlerin geliştiği en yaygın jeolojik birim Jura-Kretase yaşlı İnaltı Formasyonu’dur. Dolinlerin yaygın olduğu alanlar karstlaşmanın morfolojik yansımasıyla paralel, pürüzlü, ondülasyonlu plato sahalarıdır. 750-1500 metre aralığında dolin oluşumu daha fazladır. Dolinlerin bazı özelliklerinin tanıtıldığı bu çalışmaya ilaveten araştırma sahasının fiziksel özellikleri, dolinlerin oluşum şartları, dolinlerin şekilsel özellikleriyle ilgili daha kapsamlı araştırmalara ihtiyaç bulunmaktadır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Uluslararası alan indekslerindeki dergilerde yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi |
| Dergi Tarandığı Indeksler | |
| Makale Dili | İngilizce |
| Basım Tarihi | 11-2023 |
| Sayı | 12 |
| Sayfalar | 1 / 13 |
| Doi Numarası | 10.46453/jader.1363704 |
| Makale Linki | https://doi.org/10.46453/jader.1363704 |
| Atıf Sayıları |
