Yazarlar |
Prof. Dr. Orhan SÖYLEMEZ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
Nurdauletova Bibaisha
|
Doç. Dr. Ömer Faruk ATEŞ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
Mescitler İslam’ın ibadethaneleri olarak Müslümanların dinî görevlerini yerine getirdikleri ve bir araya geldikleri yerlerdir. Müslümanların ibadethanelerde toplanması, dinin teorik ilkelerinin halk kültürüyle birleşerek somut olarak hayata yansımasını sağlar. İslam’ın tasavvufi yorumunun yaşatıldığı dergahların da folklor ve İslam’ı bütünleştirme gibi bir işlevi vardır. Tarihî süreç boyunca Müslümanlar çeşitli sebeplerle yeraltı mescitleri yapmak durumunda kalmıştır. Bu mescitler, işlev bakımından İslami mimarinin diğer unsurları olan dergahlar, hanlar ve kervansaraylarla benzer işlevler üstlenir. Kazakistan’da sufi İslam’ın en güçlü olduğu bölgelerden biri olan Mangıstav, tasavvufi kültürün mimarideki yansıması olan yeraltı mescitleri ve hanakalar açısından zengindir. Ülkedeki anıtların ve kutsal mekanların yoğunlaştığı bu bölge, eşsiz bir kültürel mirasa sahiptir. Mangıstav ve Ustyrt’teki yeraltı camileri hem tarihî açıdan hem de taşıdığı manevi değer açısından önemlidir. Ortak kullanılan alanlardan veya dağ geçitlerinden mağaralar kazarak barınakların, ibadet yerlerinin kazılması çok eski zamanlardan beri yapılagen bir uygulama olmuştur. Bu tarz yapı örnekleri İspanya, Türkiye, Ürdün ve Kırım’da vardır. Bu çalışmada, yeraltı camilerinin Sufi hanakaları ile benzerlikleri ve taşıdıkları özellikler, bu yapıların tarihçesi ve günümüzdeki kullanımları ele alınacaktır. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | SCOPUS dergilerinde yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi |
Dergi ISSN | 1306-8253 |
Dergi Tarandığı Indeksler | Scopus |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 07-2024 |
Sayı | 111 |
Sayfalar | 285 / 302 |
Doi Numarası | 10.60163/tkhcbva.1495868 |
Makale Linki | http://dx.doi.org/10.60163/tkhcbva.1495868 |