| Yazarlar (1) |
Prof. Dr. Namig MUSALİ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Seyyid Cemâleddin Tebrîzî’nin soyağacı Hz. Peygamber’e ulaşmaktadır. Asıl ismi Muhammed, künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Tebriz’de doğdu. Eğitimini Mısır’daki meşhur Câmiü’l-Ezher Medresesi’nde tamamladı. Ardından Tebriz’e döndü ve Sühreverdiyye tarikatının Ebheriyye koluna mensup olan Şeyh Şehâbeddin Mahmud Tebrîzî’ye intisap etti. Daha sonra mürşidi tarafından irşat faaliyetlerinde bulunmak üzere Astara yöresine gönderildi. Böylece Seyyid, ailesi ile birlikte Astara’nın Buteser (bugünkü Penser) köyüne yerleşti. Orada kurmuş olduğu zaviyede uzun yıllar boyunca halkı irşat etti. Buteser’de yaşarken Seyyid Cemâleddin çok fakir bir yaşam sürer, kendine ait ufak bir tarlada çalışarak ve oradan elde ettiği mahsülü satarak geçinirdi. Fakat fakirliğini kimse anlayıp da sadaka göndermesin diye tedbir alırdı. Kaynaklarda “kâşif-i esrâr-ı yakīn” (sağlam bilgi sırlarının keşfedicisi) olarak tanımlanan Seyyid Cemâleddin, aynı zamanda keramet sahibi bir veli idi. Kendisi Azerbaycan’daki bazı Moğol idarecilerin İslâmiyet’i kabulünde önemli bir rol oynamıştı. Seyyid Cemâleddin’in Şeyh Seyyid Muhammed el-Kesîre, oğlu Şeyh Seyyid Ali, Şeyh Seyyid Ebü’l-Kasım, Bâbil, postnişini ve damadı Şeyh İbrahim Zâhid Geylânî adlı halifelerinin olduğu bilinmektedir. Bunların yanı sıra Seyyid Cemâleddin’in yolunu sürdüren Seyyid Sadullah adlı oğlu vardı ve şeyh onu irşat görevi ile Bakü’ye göndermişti. Bazı araştırmacılar Seyyid Cemâleddin Tebrîzî ile Aynü’z-Zaman Cemâleddin Gîlî’yi özdeşleştirmişlerse de bunun aslı yoktur. Seyyid Cemâleddin’in türbesi günümüzde Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Astara ilçesinin Penser köyünde bulunmakta olup, halk tarafından ziyaret edilmektedir. Türbe içinde bulunan tanıtım yazısından belli olduğu üzere 1937 ve 1953 yıllarında türbe binası iki kez Sovyet yönetimi tarafından yıkılmıştır. Fakat İ. V. Stalin’in ölümünden sonra Sovyet baskısında bir yumuşama meydana gelince, 1956 yılında köy halkı orayı yeniden onarmış, 1985 yılında ise bugünkü türbe binası inşa edilmiştir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Hitit Sosyal Bilimler Dergisi (Online) |
| Dergi ISSN | 2757-7449 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 03-2025 |
| Cilt No | 18 |
| Doi Numarası | 10.17218/hititsbd.1559426 |
| Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/hititsbd/issue/87221/1559426 |
| Atıf Sayıları |
