img
img
Borsa İstanbul Endeksi, Faiz Oranı ve Dolar Kurunun Tüketici Güven Endeksi Üzerindeki Etkileri: ARDL Sınır Testi   
Yazarlar (1)
Dr. Öğr. Üyesi Hasan USTA Dr. Öğr. Üyesi Hasan USTA
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Devamını Göster
Özet
Tüketici Gelir Endeksi (TGE), ülkedeki karar alıcıların geleceğe yönelik gelir beklentilerini, yatırım ve tasarruf harcamalarını ölçmede kullanılan önemli bir endekstir. Bu endeks Türkiye’de, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) aylık yaptığı ankete göre hesaplanmaktadır. Hesaplanan değere göre ekonominin geleceğine yönelik ekonomik beklentiler öngörülmektedir. 0 ile 200 arasında değer alabilen bu endeksin 100’ün üzerinde çıkması geleceğe yönelik ekonomik beklentilerin olumlu olduğu, 100’ün altına inmesi ise olumsuz olduğu şeklinde yorumlanır. Bu çalışmada Tüketici Güven Endeksi’ni (TGE) etkilediği düşünülen faiz oranları (R), Dolar kuru (USD) ve Borsa İstanbul 100 (BIST) endeksi değişkenleri kullanılarak bir model kurulmuştur. ARDL Sınır Testi yöntemi kullanılarak bu değişkenlerin TGE’yi uzun ve kısa dönemde nasıl etkilediği eşbütünleşme analizi ile hesaplanmıştır. Ayrıca Toda-Yamamoto nedensellik testi ile değişkenler arasındaki karşılıklı nedensellik ilişkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, R'deki %1'lik değişim TGE’yi ters yönde %0,0578 puan, BIST'teki %1'lik değişim TGE’yi aynı yönde %0,1793 puan ve USD'deki %1'lik değişim ise TGE’yi ters yönde %0,2085 puan etkilemektedir. Eşbütünleşme testi sonucuna göre -0.6871 olarak hesaplanan hata düzeltme katsayı, kısa dönemde şokların etkisinin 1.46 ay sonra sona ereceğini ve dengenin tekrar sağlanacağını göstermektedir. Yapılan Toda-Yamamoto nedensellik testi sonucuna göre ise R, BIST ve USD’den TGE’ye tek yönlü ve anlamlı bir nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Diğer hakemli uluslarası dergilerde yayınlanan tam makale
Dergi Adı Dumlupınar Üniversitesi İİBF Dergisi
Dergi ISSN 2791-9579
Dergi Tarandığı Indeksler ASOS Index
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 06-2025
Sayı 15
Sayfalar 76 / 83
Doi Numarası 10.58627/dpuiibf.1684332
Makale Linki https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4808445