img
img
Türk Sinemasında Bir Auteur Olarak Reha Erdem'in Kendine Özgülüğü: A Ay'dan Kosmos'a   
Yazarlar (1)
Öğr. Gör. Dr. Emre ERTÜRK Öğr. Gör. Dr. Emre ERTÜRK
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Devamını Göster
Özet
Türk sineması, köklü bir geçmişe sahip zengin bir kültürel mirası temsil etmektedir. 1914 yılında çekilen Ayastefanos'ta Bir Rus Abidesi’nin Yıkılışı adlı ilk Türk filmiyle başlayan bu serüven, zamanla farklı dönemleri ve üslupları bünyesine katarak gelişimini sürdürmüştür. Bu bağlamda, 1950’lerde ortaya çıkan Yeşilçam dönemi, Türk sinemasının altın çağlarından biri olarak öne çıkmaktadır. 1990’lı ve 2000’li yıllara gelindiğinde ise, yeni anlatı biçimlerini benimseyen auteur yönetmenler aracılığıyla Türk sineması kendine özgü bir atmosfer oluşturmaya devam etmiştir. Bu çalışma da Reha Erdem’in auteur kimliğini incelemeyi ve bu kimlikle sinemada edindiği yeri irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Sarris’in auteur kuramı çerçevesinde, yönetmenin farklı dönemlerine ait filmleri amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. A Ay (1988), yönetmenin ilk uzun metraj filmi olması açısından sinematografik üslubunun temellerini atması bakımından önem taşımaktadır. Kaç Para Kaç (1999), kent ve kapitalizm ilişkisini ele alan ve birey-toplum çatışmasını merkeze alan önemli yapımlardan biridir. Korkuyorum Anne (2004), bireyin toplumsal bağlamda varoluşsal sıkışmışlığını ve aidiyet arayışını sorgulayan yapısıyla yönetmenin anlatı geleneğinin önemli bir parçasıdır. Beş Vakit (2006), kırsal yaşama dair bakış açısını derinleştiren ve çocukluk üzerinden kurduğu anlatıyı pekiştiren bir film olup, doğayla iç içe geçmiş geleneksel yapılar içinde sıkışan karakterleri ele alması açısından yönetmenin sinema dili içinde önemli bir yer tutmaktadır. Hayat Var (2008), Erdem’in karakterleri doğa ve kentle ilişkilendirme biçimini en güçlü şekilde yansıtan filmlerden biridir. Kosmos (2010) ise, doğa, insan ve toplum arasındaki çatışmayı en yoğun şekilde işleyen ve Erdem’in auteur kimliğinin zirve noktasına ulaştığı yapımlardan biri olarak değerlendirilmektedir. Elde edilen veriler, siluet sahnelerin, geniş açılı çekimlerin, doğa- insan ilişkisi ve bireyin yalnızlığını ele alan temaların Erdem’in filmlerinde tekrarlayan motifler olduğunu ortaya koymuştur. Saptanan bu özellikler; tematik/teknik süreklilik ve biçimsel özgünlük açısından yönetmenin auteur kimliğini pekiştiren en önemli unsurlar arasında yer almaktadır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale
Dergi Adı Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Dergi ISSN 2149-0643
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 06-2025
Sayı 35
Sayfalar 237 / 263
Doi Numarası 10.56597/kausbed.1608536
Makale Linki https://doi.org/10.56597/kausbed.1608536
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
Türk Sinemasında Bir Auteur Olarak Reha Erdem'in Kendine Özgülüğü: A Ay'dan Kosmos'a

Paylaş