| Yazarlar (1) |
Dr. Öğr. Üyesi Murat YILMAZ
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Mizah dergileri Osmanlı basın hayatının önemli türlerindendir. Tanzimat Dönemi’nden sonra gelişen mizah yayıncılığı II. Abdülhamid’in tahta çıkışıyla birlikte yasaklanmıştır. Bu durum II. Meşrutiyet’in ilanına kadar devam etmiştir. 23 Temmuz 1908’te meşrutiyetin yeniden ilan edilmesiyle birlikte Osmanlı basın-yayın faaliyetleri hızlı bir artış göstermiştir. Yasak ve sansürün kalkmasıyla mizah dergileri de arka arkaya Osmanlı basınını doldurmaya başlamıştır. Bu çalışmada II. Meşrutiyet’in ilanı sonrasında çıkmaya başlayan ve 31 Mart Vakası’na kadar yedi sayı olarak yayımlanan Püsküllü Belâ isimli mizah dergisi incelenmiştir. Dergi hakkında daha önce bir içerik incelemesi olmadığı için eksikliği gidermek adına bu çalışmanın yapılması gerekli görülmüştür. II. Abdülhamid’in otokratik yönetiminin izlerinin henüz silinmediği, meşrutiyet kavramının topluma tam olarak yerleşmediği ve Meclis-i Mebusan’ın açılmasına karşın siyasi istikrarın tam anlamıyla sağlanamadığı bir süreçte yayın hayatına başlayan mizah dergisinin yaşananları kendi yorumuyla ele alışı dikkate değer bir bakış açısı sunabilir. Çalışma Püsküllü Belâ’nın içeriğinin tarihsel ve eleştirel analiz edilmesine dayanmaktadır. Çalışmada yer alan karikatürlerin analizinde de göstergebilim yöntemi tercih edilmiştir. Böylece gerçekliğin görsel olarak hangi simgelerle okuyucuya nasıl sunulduğu incelenmiştir. II. Meşrutiyet’in ilanından 31 Mart Vak’asına kadar geçen yaklaşık sekiz aylık süreç derginin gözünden takip edilecektir. Püsküllü Belâ’nın gerek içerdiği konuların tahlili ve gerekse yayımladığı karikatürlerin incelenmesi dönemin siyasi ve toplumsal durumunu anlamaya yardımcı olacaktır. Çalışmada Osmanlı’nın içinde bulunduğu değişim süreci, yeni siyasi dönemden beklentiler, önceki iktidarla hesaplaşma, toplumu oluşturan farklı etnik ve dini gruplar arasındaki sosyal meseleler, ekonomik beklentiler ve bütün bu süreçte Batılı devletlerin Osman’daki yönetimsel değişime bakışı bulgularına ulaşılmıştır. Bu çalışma ayrıca daha önce analiz edilmemiş Püsküllü Belâ’nın incelenmesiyle Osmanlı basın tarihi literatürüne bir katkı sağlayacaktır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | BELGİ DERGİSİ |
| Dergi ISSN | 2146-4456 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 07-2025 |
| Sayı | 30 |
| Sayfalar | 351 / 376 |
| Doi Numarası | 10.33431/belgi.1646654 |
| Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/belgi |
| Atıf Sayıları |
