| Yazarlar (1) |
Dr. Öğr. Üyesi İlker ŞAHİN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Yapay zekâ, artırılmış gerçeklik (AR), sanal gerçeklik (VR) ve metaverse teknolojileri, turist rehberliğinde dijital bir dönüşüm başlatarak kültürel mirasın görsel zenginliklerle derinlemesine deneyimlenmesini sağlamaktadır. Yapay zekâ teknolojilerindeki gelişmelerin rehberlik açısından tehdit mi oluşturduğu yoksa tur deneyimini zenginleştirecek hibrit modellerin bileşeni mi olacağı henüz netlik kazanmamıştır. Araştırma, klasik rehberliği bir süre yasaklayan düzenlemeler kapsamında Ayasofya Müzesi’nde hizmet vermeye başlayan yapay zekâ destekli AR yazılımı Voiser Hagia Sophia’ya ilişkin profesyonel rehber görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bütüncül tek durum desenli araştırmada 92 rehberle eş zamansız e-görüşme gerçekleştirilmiştir. Veriler, NVIVO20 yazılımı ile tematik ve betimsel analizlere tabii tutulmuştur. Bulgular, görüşlerin “İkame Edilemezlik, Mesleki Tehdit, Teknolojik Avantajlar, Metalaştırma, Yasal ve Etik Sorunlar” olmak üzere beş boyuttan oluştuğunu ortaya çıkarmıştır. Rehberlerin yarısından fazlası yapay zekânın turist sorularını yanıtlamada, gurup yönetiminde, duygu aktarımında, yorumlamada ve etkileşimde yetersiz kalacağı öngörüleri nedeniyle insan rehberlerin yerini tutamayacağı görüşündedir. Turistlerin uygulamaya yönlendirilerek “rehbersiz gezilerin’ teşvik edilmesi, rehberliğin bir süre yasaklanması gibi durumlar yasal ve etik sorunlar kapsamında değerlendirilmektedir. Rehberlerin altıda biri yapay zekânın münferit gezilerde mesleği ortadan kaldıracağını veya iş alanlarını daraltacağını düşünmektedir. Bazı rehberler hibrit sistem olması halinde yapay zekâyı işlerini kolaylaştıracak teknolojik avantaj olarak görmektedir. Rehberlerin bir bölümü yazılımın kültürel mirası ve rehberliği metalaştırılan kâr amaçlı bir uygulama olduğu görüşündedir. |
| Anahtar Kelimeler |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayınlanan tam makale |
| Dergi Adı | Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Dergi ISSN | 1304-8880 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
| Makale Dili | Türkçe |
| Basım Tarihi | 07-2025 |
| Cilt No | 34 |
| Sayfalar | 355 / 376 |
| Makale Linki | https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/91941/1678218 |
