| Öz: Ürün, kavram, hizmet adına bir iletiyi yaymak, hedeflenen kitleye mesajı ulaştırmak amacıyla reklam; bu amacı gerçekleştirebilecek mecralar üzerinde, faaliyetler gerçekleştirmektir. Bu anlamda, TV, radyo, sinema, gazete ve dergiler, el ilanları, pano, billboard ve benzeri dış mekan uygulamaları, internet ve mobil uygulamaları vb. birçok alan tasarım ve tanıtım faaliyet alanları olarak karşımıza çıkmaktadır. Tasarım-tanıtım faaliyetleri içerisinde ticari amacın dışında, kamu yararına, bireylerin tutum ve davranışlarını değiştirmek amacıyla sosyal içerikli reklamlar da yapılmaktadır. Bu tip uygulamalar yaygın olarak kamu spotu şeklinde radyo, TV ve dijital platformlarda, afiş tasarımlarında ve kimi ürünlerde ambalaj tasarımlarında kullanılmaktadır. Günümüzde kamu mesajlarının iletilmesine yönelik tasarım alanlarından birisi de posta pullarıdır. Pullar postalama hizmetinin ücretini belirtmenin yanı sıra, tasarımlarıyla ait oldukları ülkelerin birer kültür elçisi olarak ta hizmet etmektedir. Gerek postalamayla ilden ile ülkeden ülkeye, gerekse koleksiyonerler marifetiyle, çeşitli etkinliklerle; bu görsel simgeler birçok kişiye ulaşabilmektedir. Söz konusu özellik dikkate alındığında pul tasarımlarının, sosyal mesajların geniş kitlelere ulaştırılmasında önemli bir alan olarak öne çıkarmaktadır. Araştırmada yıllara göre, Cumhuriyet dönemi pullarında yer verilen sosyal mesaj ve içerikleri konusu ele alınmıştır. Bu anlamda ilk basılandan günümüze kadar olan posta pulları incelenmiş, üzerinde toplumsal ileti taşıyanlar tespit edilerek, yıllara göre değerlendirilmiştir. Bu kapsamda; ilki 1977 yılında basılmış olan puldan başlayarak 2023 yılına kadar yayımlanmış toplam 32 pul incelenmiş ve bu pullarda trafik, sağlık, çevre, barış, engelli bireyler, organ bağışı gibi toplumsal meselelerin işlendiği belirlenmiştir. Bu doğrultuda, pul tasarımlarının sosyal içerikli görsel anlatım yoluyla; sosyal bilinç oluşturma, toplumsal farkındalık yaratma ve etik değerlere dikkat çekme gibi konularda etkili birer iletişim aracı olduğu görülmektedir. |
Doç. Dr. Burak Erhan TARLAKAZAN
