img
Mecmûa-i İber-i İntibâh ve Osmanlı Popüler Bilim Dergileri Arasında İlk Polemikler   
Yazarlar
Prof. Dr. Bilal YURTOĞLU Prof. Dr. Bilal YURTOĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
Aralık 1862’de Cemiyet-i Kitâbet tarafından yayınlanmaya başlanan Mecmûa-i İber-i İntibâh Osmanlı’nın ikinci popüler bilim dergisidir. Dergi, Haziran 1864 yılındaki sekizinci sayıdan sonra yayınına ara vermiş, Ekim 1865’ten itibaren adını Mecmûa-i İbretnümâ olarak değiştirerek dokuzuncu sayıdan devamla bu kez aylık olarak düzenli şekilde tekrar yayınlanmaya başlamıştır. On altıncı ve son sayısı Mayıs 1866 tarihlidir. Eğitimin önemini vurgulayan dergi, amacını okul çocuklarının okuyup faydalanacağı bir eser olmak şeklinde açıklamaktadır. İçerdiği yazılardan, söz konusu topluluğun ve dergisinin geleneksel bir kültür anlayışına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Derginin, ilk Osmanlı popüler bilim dergisi olan Mecmûa-i Fünûn ile bilimsel olmayan sert polemiklere girdiği görülmektedir. Dergideki bazı yazıların Mukaddime’den aktarmalarla oluşturulması İbn Haldun’un o dönem Osmanlı kültür yaşamındaki etkisini göstermesi bakımından önemlidir. Vidinli Tevfik’in Bahaeddin el-Âmulî’nin Arapça Hülâsatu’l-Hisâb adlı aritmetiğe ilişkin eserinin Türkçe açıklamalar da içeren çevirisine başladığı gösteren tefrikası dâhil olmak üzere, o dönemde yayınlanmış ancak ilgili bibliyografyalarda kaydı bulunmayan bazı bilim tarihi kitapları hakkında verdiği bilgiler, derginin bilim ve kültür tarihimiz açısından önemli yönleri olarak değerlendirilebilir.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü SCOPUS dergilerinde yayımlanan tam makale
Dergi Adı Osmanlı Bilimi Araştırmaları
Dergi ISSN 1303-3123
Dergi Tarandığı Indeksler MLA, ERIH PLUS, SSRN, INDEX COPERNICUS INTERNATIONAL, SCOPUS, TÜBİTAK ULAKBİM TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2022
Cilt No 23
Sayı 1
Sayfalar 103 / 125
Doi Numarası 10.26650/oba.998466
Makale Linki https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/8FB8F7F9BA6B4FBA94F1E9ADD12B0CFB
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
Mecmûa-i İber-i İntibâh ve Osmanlı Popüler Bilim Dergileri Arasında İlk Polemikler

Paylaş