| Yazarlar |
Hazan Alkan Akıncı
Artvin Çoruh Üniversitesi, Türkiye |
|
Mahmut Eroğlu
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye |
Doç. Dr. Gonca Ece ÖZCAN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Dendroctonus micans Türkiye’de tespit edildiği 1966 yılından itibaren doğal doğu ladini ormanlarını istila etmeye devam etmektedir. Dişiler ağaçlara münferit olarak saldırırlar ve genellikle konukçularını öldürmezler. Bu çalışma, böceğin Türkiye’de doğu ladindeki bu münferit saldırı stratejisi ve gelişimi konusundaki bilgilere katkı yapmayı amaçlamaktadır. Ağaçları istila etmedeki saldırı yapısı 2001-2004 ve 2006 yıllarında 120 deneme alanında incelenmiştir. Arazi çalışmaları Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Artvin, Giresun ve Maçka (Trabzon)’da yürütülmüştür. Büyüklüğü 30 × 10 m olan deneme alanlarında toplam 3010 ağaç incelenmiştir. Arazi çalışmaları her yıl Mayıs’tan Ekim’e kadar sürdürülmüştür. Ağaçlar üzerinde 2 m’ye kadar olan D. micans saldırıları incelenmiş ve başarılı ve başarısız saldırılar kaydedilmiştir. Başarılı galerilerdeki böceklerin bulunduğu gelişim basamağı ve sayıları kaydedilmiştir. Terk edilen ağaçlardaki ve istila edilmiş ağaçlardaki eski kuluçka sistemlerinin büyüklükleri ölçülmüştür. Böceğin deneme alanlarının %95,8’inde bulunduğu, ladin ağaçlarının %21,7’sine saldırdığı ve saldırıya uğrayan ağaçların %11,1’inde de aktif olduğu tespit edilmiştir. Saldırıya uğrayan ağaçların çoğunda sadece bir tane başarılı giriş deliği bulunmaktadır. Giriş deliklerinin %69,3’ü ağaç gövdelerinin yerden itibaren ilk 1 m’lik bölümünde, %30,7’si 1 ile 2 m arasında bulunmaktadır. Saldırı yoğunluğu saldırıya uğrayan ağaçların birçoğunda sınırlı kalırken, belli ağaçlarda oldukça yüksek olmuştur (tek bir ağaçta 40 ile 160 saldırı girişimi). Dişiler, maksimum yumurta sayısının 200 olmasıyla birlikte, ortalama 51,4 yumurta koymuştur. Toplam 219 larva galerisinin %3,7’si ve 25 genç ergin galerisinin %4’ü birleşik galerilerdir. Böceğin toplam saldırı girişimlerinin %24,3’ü başarısız, %75,7’si başarılı olmuştur. Böceğin istila ettiği yaralı ve sağlıklı ağaç sayıları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlıdır. D. micans çoğunlukla yaralı ağaçlara saldırmış ve bu ağaçlara başarılı şekilde yerleşmiştir. Yaralı ağaçların %83’ü saldırıya uğramıştır. |
| Anahtar Kelimeler |
| Attack density | Dendroctonus micans | Oriental spruce |
| Makale Türü | Özgün Makale |
| Makale Alt Türü | SSCI, AHCI, SCI, SCI-Exp dergilerinde yayımlanan tam makale |
| Dergi Adı | Türkiye Entomoloji Dergisi |
| Dergi ISSN | 1010-6960 |
| Dergi Tarandığı Indeksler | SCI-Expanded |
| Makale Dili | İngilizce |
| Basım Tarihi | 03-2014 |
| Cilt No | 38 |
| Sayı | 1 |
| Sayfalar | 31 / 41 |
| Makale Linki | http://entomoloji.ege.edu.tr/files/Arsiv/2014_38_1/2014_38_1_31-41.pdf |
