img
Tefsirde İsrâiliyat Tartışmaları: Mukâtil b. Süleyman ile Muhammed Âbid el-Câbirî Örneği   
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Hayri ŞAHİN Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Hayri ŞAHİN
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
Kur'an-ı Kerim nüzulünden kıyamete kadar her asra, o asrın gerçekleriyle hitap etme kabiliyetine
sahiptir. Ancak Kur'an’ın sahip olduğu bu muhteşem potansiyel günümüze kadar müfessirlerin gayretleriyle
gözler önüne serilmiştir. Bu bağlamda telif edilmiş olan onlarca rivayet ve dirayet tefsiri mevcuttur.
Müfessirler Kur’an ayetlerini yorumlarken birçok veriyle birlikte Ehl-i kitaptan gelen rivayetleri de
kullanmışlardır. Ehl-i kitaptan alınan bu bilgi ve rivayetlerin değerlendirilme usulü müfessirler arasında
farklılık göstermiştir. Kur’anî bilgilerin İsrâilî rivayetler çerçevesinde ele alınmasının tarihi seyir içerisinde
uğramış olduğu muhtemel farklılıkların tespit ve değerlendirilmesi, elimizdeki ilk tam tefsir çalışması
bulunan Mukâtil b. Süleyman (ö.150/767) ve modern dönem müfessirlerinden Muhammed Âbid el-
Câbirî’nin (1936-2010) eserlerinin mukayesesi çerçevesinde ele alınmaya çalışılmıştır. Bu çalışma ilk ve son
dönemi temsil eden bu iki mühim eser örneğinde tefsir tarihinin en erken döneminden günümüze
geldiğimizde müfessirlerin Kur'an’ın bu anlamsal boşluklarını doldurmak için İsrâilî rivayetler karşısındaki reflekslerinde değişkenlerin ve sabitelerin olup olmadığını problem edinmiştir. Çalışmanın amacı ise erken
dönem tefsirlerinde var olan İsrâilî rivayetleri okuma yöntemlerine alternatif sunmak, bu rivayetlere karşı
çağdaş tefsirlerin reflekslerini ortaya koymak ve değerlendirmek ve bu alanda yapılacak tefsir araştırmalarına
katkı sağlamaktır. Sonuçta İsrâiliyat, Mukâtil’de bir tefsir yöntemi olarak kullanılmasıyla birlikte erken
dönemin kültürünü, aklını ve paradigmasını yansıtması açısından önemli bir değere sahiptir. Buna karşılık
mezkûr rivayetler Câbirî’de ise yerini daha dar kapsamlı ve fakat akademik bir formatta Kitab-ı
Mukaddes’ten doğrudan alıntı yapmak suretiyle Kur'an kıssalarını birlikte okumaya bırakmıştır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Turkish Studies
Dergi ISSN 1468-3849
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 01-2021
Cilt No 16
Sayı 1
Sayfalar 85 / 101
Makale Linki https://turkishstudies.net/religion?mod=tammetin&makaleadi=&key=49415
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları

Paylaş