| Yazarlar (1) |
Prof. Dr. Fatma Zehra PATTABANOĞLU
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
| Özet |
| Öz Âşık Paşa (1272-1332) ömrünün ikinci yarısını 14. yüzyıllarda yaşamış, Anadolu’nun önemli mütefekkir ve şairlerindendir. Ayrıca zamanının Vefaiyye tarikatının başı sıfatıyla tanınmış bir mutasavvıftır. Garibnâme adlı mesnevisiyle nam yapmış ve bu eserinde ahlâkî, tasavvufî, dinî ve felsefî pek çok unsuru kaleme almıştır. Mezkûr mesneviyi sade Türkçe bir dille yazan düşünür, dönemin problemlerine değinerek gerçek Müslümanın nasıl olması gerektiğine dair temel hususları vazetmiştir. Felsefe, kelâm ve tasavvuf alanlarının 13. yüzyıldan sonra aldığı genel görünüm, onun düşüncelerine de yansımıştır. Böylece İbn Arabî’nin vahdeti vücut anlayışı, Âşık Paşa’da birlik temelli metafizik yapıya bürünmüş ve evrenin merkezine yerleştirilen insan, kozmolojik düzene uygun bir şekilde ele alınıp, bilgi-varlık ilişkisi içinde sunulmuştur.Âşık Paşa’ya göre insanı anlama konusu, bireyin varoluş sebebini bilmekle başlamaktadır. Bu bağlamda mahlûkat âlemi küllî akılla başlar, sonra küllî nefs, dokuz felek, arş, kürsi, yer, gök, melek ve insan yaratılır. Dört unsura karşılık gelen bitki, hayvan, insan ve melek varlık sahasından, sorumlu tutulan ve mertebe bakımından en yüksek olan insandır. İnsanın bedeni camiye, beyni minbere benzer. Bütün evren insan vücudu ile sembolleştirilen camide bir araya gelir. Tanrı evrende ne yaratmışsa, insan vücuduna bunlardan birer örnek koymuştur. Bundan dolayı onun evren anlayışı, Stoacı filozoflardan beri ifade edilen “evrenin makrokozmos” ve “insanın mikrokozmos” olduğu düşüncesinden izler taşır. Nitekim Tanrı insana beş tür ilim vermiş ve bu ilimleri de kulların beş yerine yerleştirmiştir. Bildiride düşünürün bu ilimleri nasıl … |
| Anahtar Kelimeler |
| Bildiri Türü | Tebliğ/Bildiri |
| Bildiri Alt Türü | Tam Metin Olarak Yayınlanan Tebliğ (Uluslararası Kongre/Sempozyum) |
| Bildiri Niteliği | Alanında Hakemli Uluslararası Kongre/Sempozyum |
| Bildiri Dili | Türkçe |
| Kongre Adı | Uluslararası 14. ve 15. Yüzyıl İslam Düşüncesinde Felsefe, Kelam ve Tasavvuf Sempozyumu |
| Kongre Tarihi | 13-07-2020 / 17-09-2020 |
| Basıldığı Ülke | Türkiye |
| Basıldığı Şehir | Ankara |
