img
Türkistanlı Ceditçi Şair Elbek’in Dil Konusundaki Fikirleri ve Fikirleri Uğrunda Verdiği Mücadele Hakkında Bir Değerlendirme   
Yazarlar
Doç. Dr. Murad HALMET
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
1930‟lu yıllarda Türkistan‟da Sovyetler tarafından gerçekleştirilen “Kızıl Terör/komünist olmayanların tasfiyesi” hareketinde hayatını kaybeden binlerce aydından biri olan ceditçi Maşrık Yunusov (Elbek), dil, edebiyat, folklor, Türkoloji, matbuat, tercüme ve eğitim alanlarında faaliyet göstermiştir. Elbek, hem Çarlık hem de Sovyet Rusya dönemlerinde Türkistan halkının çektiği maddî, manevî sıkıntılara ve zulümlere şahit olmuştur. Elbek, vatanı Türkistan‟ın ve milletinin hürriyeti için mücadele etmiş, sömürgeciliğe ve işgale karşı ileri görüşlü fikirleriyle karşı çıkmıştır. Elbek‟in millî dil konusundaki görüşleri eserlerine yansımıştır. Meselâ Elbek, Sovyet hükûmeti ve yerli yaltakçıları tarafından kendi tabiriyle “bülbülün nağmesi kadar hoş olan Türkçeye” karşı yapılan aşağılama ve ortadan kaldırma politikalarına “Til” adlı şiirini yazarak büyük bir cesaretle karşı koymuştur. Elbek, bu şiirinde ana diline saldıranlara karşı Türkçenin dünya dilleri arasında en güzel, en zengin ve tarihî dillerden biri olduğunu haykırmış, Türkçeye düşman olanlar her ne kadar bu dili hor görseler de onun güzelliğinin kaybolmayacağını vurgulamıştır. Ayrıca o, ülküdaşlarıyla birlikte Türk halkları arasında ortak Türkçe meydana getirme konusunda da çalışmalar yapmıştır.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Diğer (Teknik, not, yorum, vaka takdimi, editöre mektup, özet, kitap krıtiği, araştırma notu, bilirkişi raporu ve benzeri)
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan teknik not, editöre mektup, tartışma, vaka takdimi ve özet türünden makale
Dergi Adı Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi
Dergi ISSN 2147-0146
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 12-2019
Cilt No 8
Sayı 4
Sayfalar 2125 / 2142
Atıf Sayıları
TRDizin 1

Paylaş