Yazarlar |
Dr. Öğr. Üyesi Müjdat TAKICAK
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye |
Özet |
19. yüzyılda matematik alanında meydana gelen olağan üstü gelişmeler, mate- matiğin bir temellendirme sorunu olduğu düşüncesini ortaya çıkarmıştır. Mate- matikçiler matematiği yeniden temellendirmek için çeşitli yöntemler denemiş- lerdir. Bunlardan biri matematiği mantığın önermeleri ile yeniden temellendirme düşüncesidir. Schröder, Frege, Peano, Russell, Hilbert, Whitehaed gibi matema- tikçiler bu akımın temsilcileridir. Aynı yüzyılda İngiltere’de De Morgan, Boole ve Jevons gibi mantıkçılar ise mantığı matematiğin diliyle yeniden ifade ederek, Aristoteles mantığına alternatif olarak matematik mantığı geliştirmişlerdir. Ma- tematik ve mantık alanında ortaya çıkan bu iki zıt anlayışın Osmanlı mütefekkir- lerine yansıması bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Bu amaçla dönemin iki önemli Türk düşünürü olan Ali Sedad’ın Mizanü’l-Ukûl fi’l-Mantık ve’l-Usûl ve Salih Zeki’nin Mizân-ı Tefekkür isimli eserleri incelenmiştir. Ali Sedad’ın Boole Cebiri olarak da isimlendirilen matematik mantıktan Osmanlı bilim dün- yasını ilk haberdar eden kişi olduğu, fakat matematik mantık düşüncesine katıl- madığı tespit edilmiştir. Salih Zeki’nin ise matematiğin mantığa indirgenmesi düşüncesine karşı çıktığı, fakat İngiliz mantıkçılarının ortaya attıkları matematik mantık düşüncesini savunduğu görülmüştür. |
Anahtar Kelimeler |
Makale Türü | Özgün Makale |
Makale Alt Türü | Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale |
Dergi Adı | Kutadgubilig |
Dergi ISSN | 1303-3387 |
Dergi Tarandığı Indeksler | TR DİZİN |
Makale Dili | Türkçe |
Basım Tarihi | 09-2018 |
Sayı | 38 |
Sayfalar | 221 / 227 |