img
Salih Zeki’nin ve Ali Sedad’ın Mantık Algıları     
Yazarlar
Dr. Öğr. Üyesi Müjdat TAKICAK
Kastamonu Üniversitesi, Türkiye
Özet
19. yüzyılda matematik alanında meydana gelen olağan üstü gelişmeler, mate- matiğin bir temellendirme sorunu olduğu düşüncesini ortaya çıkarmıştır. Mate- matikçiler matematiği yeniden temellendirmek için çeşitli yöntemler denemiş- lerdir. Bunlardan biri matematiği mantığın önermeleri ile yeniden temellendirme düşüncesidir. Schröder, Frege, Peano, Russell, Hilbert, Whitehaed gibi matema- tikçiler bu akımın temsilcileridir. Aynı yüzyılda İngiltere’de De Morgan, Boole ve Jevons gibi mantıkçılar ise mantığı matematiğin diliyle yeniden ifade ederek, Aristoteles mantığına alternatif olarak matematik mantığı geliştirmişlerdir. Ma- tematik ve mantık alanında ortaya çıkan bu iki zıt anlayışın Osmanlı mütefekkir- lerine yansıması bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Bu amaçla dönemin iki önemli Türk düşünürü olan Ali Sedad’ın Mizanü’l-Ukûl fi’l-Mantık ve’l-Usûl ve Salih Zeki’nin Mizân-ı Tefekkür isimli eserleri incelenmiştir. Ali Sedad’ın Boole Cebiri olarak da isimlendirilen matematik mantıktan Osmanlı bilim dün- yasını ilk haberdar eden kişi olduğu, fakat matematik mantık düşüncesine katıl- madığı tespit edilmiştir. Salih Zeki’nin ise matematiğin mantığa indirgenmesi düşüncesine karşı çıktığı, fakat İngiliz mantıkçılarının ortaya attıkları matematik mantık düşüncesini savunduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Makale Türü Özgün Makale
Makale Alt Türü Ulusal alan endekslerinde (TR Dizin, ULAKBİM) yayımlanan tam makale
Dergi Adı Kutadgubilig
Dergi ISSN 1303-3387
Dergi Tarandığı Indeksler TR DİZİN
Makale Dili Türkçe
Basım Tarihi 09-2018
Sayı 38
Sayfalar 221 / 227
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
Atıf Sayıları
TRDizin 1

Paylaş